پایان‌بندی دکتر استرنج‌لاو

انفجار اتمی و وعده آسمانی آبی فیلمنامه دکتر استرنجلاو، از یک نظر، یک ساختار کلاسیک «نجات در آخرین لحظه» دارد: فرمانده دیوانه‌ای در یک پایگاه هوایی ایالات متحده دستور حمله اتمی به شوروی را صادر می‌کند. هواپیماهای حامل کلاهک‌های اتمی برای بمباران هدف‌های تعیین شده در شوروی بلند می‌شوند. بمباران این هدف‌ها به معنای پایان جهان خواهد بود، چرا که در سوی شوروی هم سیستمی به نام «روز قیامت» تعبیه شده که به طور خودکار […]

نگاهی به فیلم «آمدیم، متاسفانه نبودید» ساخته‌ی کن لوچ

کن لوچ فیلمسازی است که با سماجت تمام درباره‌ی زندگی واقعی کارگران کشورش ــ بریتانیای کبیر ــ فیلم می‌سازد. فیلم‌هایش آشکارا از دلبستگی به مردم عادی حکایت می‌کنند. اگر شرح زندگی سخت این انسان‌ها اسمش شعار دادن باشد، بگذارید بگوییم فیلم‌های او شعاری‌اند، اما با وجود این در سطح شعار و طرح خواست‌های اجتماعی متوقف نمی‌شوند و وجهی انسانی و عام دارند که بر هر بیننده‌ای که حس همدلی با آدم‌های دیگر را کاملاً از […]

راهنمای تماشای فیلم‌های برادران کوئن

همیشه ممکنه یک چیزی غلط از آب دربیاد!  اولین آشنایی من با سینمای برادران کوئن اگر بگویم با اولین فیلمی که از برداران کوئن دیدم عاشق‌ سینما‌شان شدم، دروغ گفته‌ام. اولین فیلمی که از آن‌ها دیدم بارتون فینک (۱۹۹۰) بود. با صحنه‌های آن هتل خلوت به یادماندنی‌اش که در انتها طعمه‌ی شعله‌های آتش می‌شود و آن تهیه‌کنندگان هالیوودی کاریکاتوری‌اش و پایان مبهم (و همچنان فکر می‌کنم مشکل‌دارش) و بازی باز هم کاریکاتوری جان تارتارو و […]

نگاهی به فیلم مستند «اُ. جی. : ساخت آمریکا»

محاکمه اُ جی سیمپسون: آیا عدالت امکان‌پذیر است؟ جایزه اسکار بهترین فیلم مستند بلند سال ۲۰۱۶ به اُ جی : ساخت آمریکا تعلق گرفت که در واقع یک فیلم سینمایی نیست، بلکه یک مستند تلویزیونی است، یک مینی‌سریال مستند در پنج قسمت که مدت آن به نزدیک هشت ساعت می‌رسد. از آن جا که شرط مشارکت در رقابت‌های اسکار اکران عمومی فیلم‌هاست، اُ جی : ساخت آمریکا مدتی هم در سینماهای آمریکا اکران شد تا […]

نقد «سامورایی» ساخته‌ی ژان پی‌یر ملویل

گسست حرفه‌ای‌گری و اخلاق در جامعه مدرن تو دیگه چه جور آدمی هستی، جف؟ شکی نیست که شخصیت اصلی سامورایی جف کاستلو است. او خونسرد، مسلط، وفادار به اصول اخلاق حرفه‌ای است. علاوه بر این خوش‌سیماست. بیننده رویدادهای فیلم را همراه او تجربه می‌کند، امری که همدلی با او را برمی‌انگیزد. علاوه بر این او به تله افتاده است، و در سینما، بیننده همیشه با کسی احساس همدردی می‌کند که در دام است. تنهاست و […]

ایزی رایدر و جنبش «ضد فرهنگ»: طغیان جوانان علیه ریاکاری و محافظه‌کاری

ایزی رایدر یکی از نخستین فیلم‌هایی بود که اواخر دهه‌ی ۱۳۴۰ در سینما شهر قصه بر پرده رفت؛ سینمایی که اختصاصاً فیلم‌های هنری نشان می‌داد. روزگاری بود که سینه‌فیلیا و هیپی‌گری روح جوانان جهان را تسخیر کرده بودند. روحیه‌ی طغیان و حس نارضایتی از وضع موجود، مفهومی گنگ بود بدون مرزهای مشخص که به نظر می‌آمد عشق سینما و هیپی‌گری ــ که معنای ظاهری‌اش بلند کردن مو و گذاشتن ریش و کنار گذاشتن آراستگی ظاهر […]

پرولتاریا در متروپولیس و عصر جدید

هر دو فیلم کارگران را به عنوان جمعی فرمانبردار چون گله گوسفندان به تصویر کشیده‌اند تصویر پرولتاریا در سینما غیر از تصویر کارگرها در فیلم‌هاست. پرولتاریا بر «طبقه کارگر» دلالت می‌کند و لفظی است که در دستگاه ایدئولوژیک و نظری مارکسیستی که به تدریج وارد همه زبان‌ها شده و به یک واژه جهانی تبدیل شده است. پرولتاریا جز زنان و مردان کارگر است. مفهومی است که دلالت می‌کند بر طبقه‌ای که در جامعه سرمایه‌داری در […]

نگاهی به شهروندچهار Citizen Four ساخته لورا پویترس Laura Poitras

شمشیر دولبه شهروند‌چهار فیلمی است درباره ادوارد اسنودن که اینک چهره مشهوری در اخبار جهان است. او کارمند سابق NSA (آژانس امنیت ملّی) آمریکا است که به خاطر افشای اسناد محرمانه و نیمه‌محرمانه این کشور و از آن مهم‌تر با افشاگری درباره شنود و مراقبت گسترده سازمان‌های امنیتی آمریکایی از این کشور گریخت و به روسیه پناهنده شد. او در حال حاضر در مکان نامعلومی در روسیه زندگی می‌کند و در آمریکا به جرم جاسوسی […]