روبرت صافاریان
متولد: ۱۳۳۳ در تهران
فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» در سال ۱۳۵۳و زبان و ادبیات فارسی از «دانشگاه پیام نور» در سال ۱۳۷۴
کتاب‌ها:
تألیف:
بیماری اروس، تحلیل فیلم ماجرای میکل‌آنجلو آنتونیونی (۱۳۷۷، انتشارات فرهنگ کاووش)
همزاد کابوس، تحلیل فیلم سایه یک شک آلفرد هیچکاک (۱۳۸۰، انتشارات فرهنگ کاووش)
گزیده‌ی فیلم‌های کوتاه بیست‌وپنج سال سینمای بعد از انقلاب (۱۳۸۲، انتشارات موزه‌ی سینمای ایران)
خانه‌ی سینما (۱۳۸۲، موزه‌ی سینما)
مصاحبه در فیلم مستند (۱۳۸۹، نشر ساقی)
سینمای عباس کیارستمی (۱۳۹۵، نشر روزنه)
خانه‌ی دوطبقه‌ی خیابان سنایی (مجموعه داستان) (۱۳۹۶، نشر مرکز)
این فیلمساز شاعر نقاش عروسک‌ساز مستندساز فسانه‌پرداز شعبده‌باز: سینمای سرگئی پاراجانف (۱۳۹۸، نشر چشمه)
تصویر، سینما، اجتماع (مجموعه مقاله) (نشر مرکز، ۱۳۹۸)
ساکن دو فرهنگ: دیاسپورای ارمنی در ایران (مجموعه مقاله درباره ارمنیان ایران) (نشر مرکز، ۱۳۹۸)
زیرزمین کوستوریتسا در بوته‌ی نقد سیاسی (نشر مرکز، ۱۴۰۱)
تناقضات نابازیگری و مقاله‌های دیگر درباره‌ی عباس کیارستمی (نشر مرکز، ۱۴۰۲)
فن تحلیل فیلم (نشر گیلگمش، ۱۴۰۲)
اگر برف از باریدن باز نایستد (نشر چشمه، ۱۴۰۲)
ترجمه:
درباره‌ی آندره تارکوفسکی (مجموعه خاطرات دوستان تارکوفسکی، گردآورده‌ی مارینا تارکوفسکایا) (۱۳۷۱، انتشارات بشارت) (همراه دیگران)
نشانه‌شناسی سینما، نوشته‌ی کریستین متز (۱۳۷۶، انتشارات فرهنگ کاووش؛ ۱۳۹۵، نشر حکمت)
اومانیسم در نقد فیلم، نوشته‌ی رابین وود (۱۳۷۹، نشر مرکز؛ چاپ دوّم، ۱۳۹۵)
زن نیکوکار و گربه خوشبخت، مجموعه قصه، نوشته‌ی ویکتور هیو مونرو (۱۳۸۰، نشر مهراز)
تاریخ سینما، نوشته‌ی دیوید بُردوِل و کریستین تامسون (۱۳۸۳، نشر مرکز)
تدوین فیلم و ویدئو، نوشته‌ی راجر کریتندن (۱۳۸۵، نشر مرکز)
سکوت در بلندگوها: مقاله‌هایی درباره صدا در سینما (۱۳۸۶، خانه سینما)
مقالات شارل بودلر (۱۳۸۷، انتشارات حرفه: نویسنده)
سال‌های نفرین‌شده: یادداشت‌های تبعید به دیرزور، نوشته‌ی یرواند اُتیان (ترجمه از زبان ارمنی) (۱۳۹۴، کتاب سیامک)
مصاحبه‌های برادران کوئن (۱۳۹۷، نشر روزنه)
نشان جهان (مجموعه شعرهای آزاد ماتیان) (۱۳۹۷، نشر فنجان)
زندگی مولف نوشته‌ی سارا کوزلوف (۱۳۹۸، نشر لِگا)
تاریخ فشرده‌ی چین (نشر مرکز، ۱۴۰۲)
تاریخ فشرده‌ی اروپا (نشر مرکز، ۱۴۰۳)
فیلم‌شناسی:
وارونگی (۱۳۸۵، مستندی درباره آلودگی هوای تهران)
جفت شیش (۱۳۸۶، فیلم مستندی درباره مسعود کیمیایی، کارگردانی مشترک با احمد میراحسان)
تهران در عکس (۱۳۸۷، تصویر شهر تهران در عکس‌های دوره‌های تاریخی مختلف)
۱۴ آبان، روز آتش (۱۳۸۷، فیلم مستندی درباره وقایع روز ۱۴ آبان ۱۳۵۷)
مسافران کناره های خزر (۱۳۸۸، درباره گردشگری در شمال کشور)
تهران ـ شمال (۱۳۸۸، درباره راه‌های تهران به استان‌های شمالی کشور)
گفت و گو با انقلاب (۱۳۸۹، مکالمه‌ای از ورای بیش از سی سال با عکس‌ها و فیلم‌های باقی مانده از روزهای انقلاب)
در فاصله‌ی دو کوچ (۱۳۹۲، درباره زندگی و آثار شاعر ارمنی-ایرانی آزاد ماتیان و نگاهی به جامعه ارامنه ایران)
یک مکالمه (۱۳۹۷، گفت‌وگویی چالشی با نقاش ایمان افسریان)
فعالیت‌های دیگر:
عضویت در هیئت‌های انتخاب و داوری دوره‌های مختلف جشنواره مستند کیش (۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱)
تدریس «تحلیل فیلم» در مؤسسه آموزش عالی سوره اصفهان (۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲)
عضو هیئت تحریریه مجله سینمایی «گزارش فیلم» تا پایان انتشار آن (بهمن ۱۳۸۰)
عضو هیئت تحریریه فصلنامه ادبی-هنری ارمنی زبان «هاندس» (۱۳۸۰- ۱۳۸۸)
نگارش و ترجمه ده‌ها نقد و مقاله درباره سینمای داستانی و مستند در مطبوعات کشور
شرکت در برنامه‌های سینمایی رادیو و تلویزیون به عنوان منتقد فیلم و کارشناس سینمای مستند
یکی از دو موسس و گرداننده سایت اینترنتی «پیک مستند»، نخستین سایت تخصصی سینمای مستند به زبان فارسی (۱۳۸۵-۱۳۹۱)
سردبیر دوهفته‌نامه ارمنی-فارسی «هویس» (۱۳۸۶تا ۱۳۹۴)
سردبیر سایت معرفی و نقد کتاب «وینش» (۱۳۹۸)
گردآورنده‌ی مجموعه مطالبی درباره‌ی مهاجرت ارامنه از ایران تحت عنوان «در فاصله‌ی دو کوچ» برای فصلنامه‌ی «گفتگو» (تیرماه ۱۳۹۵)
درباره نقد فیلم:
آنلاین:
صفحه‌ی عکاسی در اینستاگرام:
https://www.instagram.com/robertsafarian
جمع‌بندی نوشتن درباره‌ی سینما:
سلام به استاد عزیز
همیشه پیگیر مطالبتون از طریق فیس بوک هستم من فیلم کوتاه و مستند می سازم و البته نقد فیلم هم می نویسم .منت می گذارید اگر ایمیلتون رو برام بفرستین تا طرح فیلم مستند جدیدم رو بفرستم تا نظرتون رو بدونم
با سلام
ای میل من:
robertsafarian@gmail.com
منتظر طرحتان هستم. امّاقول نمی دهم حتماًاظهار نظر کنم. بستگی به موضوعش دارد و اینکه من چیزی داشته باشم برای گفتن.
سلام آقای صافاریان،
خسته نباشید بابت تمام زحمتهایی که می کشید. ناراحت شدم پیک مستند تعطیل شد ولی این امر منو به سمت سایت شخصی خودتون که قبلا نمی خوندمش سوق داد و حالا خوشحالم با این سایت آشنا شدم و مطالعه اش می کنم. مطالب بسیار جذابی توش هست.
به امید موفقیت های بیشتر
ارادتمند
سلام روبرت
شاید منو بیاد بیاری، شاید هم نه.
از دیدنت خوشحال شدم. از مرگ مادرت خیلی متاسفم. چه سیبی بر علفزار افتاد! مادری از مادران جهان کم شد. یاد همه شون گرامی.
زنده باشی دوست عزیز!
آقای صافاریان
من با وجود اینکه زیاد پیگیر مسائل سینمایی وتلویزیون (به معنای عام) وخاصه افراد حاضر در اون نیستم
اما مطالب شما رو خیلی دوست دارم
واقعا قلم جذابی دارید + حقیقت مداری خاصی که ارامنه دارند در وجود شما هست
من داستان تبریک کریسمس ارمنی و جریان درخت کاج کج رو بارها برای رفقا تعریف کردم و کلی خندیدن
موفق وپیروز باشید
در پناه خداوند بزرگ ومتعال
سلام ،اقای صافاریان
من سینما رو ی هنر پرفرمنس میدونم،البته این فقط یه دیدگاه شخصی و من دنبال مستند کردن این نظریه هستم،یعنی اینکه کل تاریخ سینمارو بزارم کنار و اینو بگم که سینما از اول هنر پرفرمنس بوده و اخرین هنر هم نخواهد بود ،خواهشا منبعی در مورد پرفرمنس یا نظر شخصی خودتونو بگین ممنون میشم.
منظور از “هنر پرفرمنس” برایم روشن نیست. اگز سینما را به قول شما یه هنر پرفرمنس بدانیم معنی اش چیست. یعنی در این صورت چه وجهی از سینمای تعیین کننده تر است؟
سلام آقای صافاریان
اینکه هر مکتبی که وارد سینما شد رو نباید جدی گرفت و آنها را سبک شناخت،پرفرومنس به این معنا که سینما ادامه هنر می باشد ،نمی شود گفت ترکیب یا تلفیق اما فیلمساز در شرایط با استفاده از همه جنبه های هنر پیش از سینما نقاشی،موسیقی ، معماری و … تصمیم به ثبت پلان و روایت میگیرد،و صحبت آخر اینکه سینما آخر هنر نمی باشد و این سیر پرفرمنس همچنان ادامه خواهد داشت،مثل هنر های دیجیتالی و انیمیشن که ادامه راه هنر میباشد.
سلام جناب آقای صافاریان از فعالان در عرصه تولید فیلم کوتاه مستند هستم و دستی دور بر آتش دارم . دیشب برنامه فانوس شبکه مستند فیلم تهران در عکس رو دیدم کار بس فاخر و ارزش مند بود و از کار بهره فراوان بردم . موفق باشید .
به نظر شما مستند ساز باید از کلاس درس شروع کند، یا دوربین به دست به خیابانها بیاید؟
مستندسازی که بی مقدمه دوربین به دست به خیابان بیاید هرگز نمی تواند چیز اندیشمندانه ای خلق کند، امّا با سر کلاس نشستن و مطالعه تنها هم نمی توان مستندساز شد. نتیجه گیری پیش پافتاده و تکراری است امّا همینه که هست: هم تئوری و هم هم عمل.
با سلام و عرض ادب خدمت شما
ما یه گروه سه نفره دانشجویی هستیم و کار مستند انجام میدیم.تاحالا یه کار انجام دادیم و استقبال بسیار خوبی ازش شد.یه کار دیگه هم نیمه کارست و در حال اتمامه.
رشته ای که الان تحصیل میکنیم(علوم اجتماعی-مردم شناسی) بسترهای فوق العاده ای برای مستند سازی مخصوصا تو زمینه های اجتماعی فرهنگی داره.ما هم به شدت به فعالیت تو این زمینه علاقه مندیم و میخوایم ادامه بدیم. اما چون پشتوانه تئوری سینمایی نداریم حتما کارای بعدیمون با نقص مواجه میشه.برای همین با توجه به تجربه پربار شما تو این امر ازتون درخواست دارم مهمترین کتاب هایی که تو زمینه سینمای مستند باید مطالعه کنیم رو معرفی کنید.
با تشکر از شما استاد گرامی
تاریخ سینمای مستند نوشته اریک بارنو و مقدمه ای فر فیلم مستند نوشته بیل نیکولز را پیشنهاد می کنم. همین طور کتاب کوچکی را که خودم نوشته ام به نام مصاحبه در فیلم مستند. این آخری با توجه به این که بر اساس نمونه های آشنا نوشته شده است، به کارتان بیاید. موفق باشید.
درود.
مطلبی از پیک مستند تحت عنوان ۵۰ سال مستندسازی صنعتی -(البته با ذکر منبع و لینک آن) در وبلاگ میراث صنعتی عینن درج شد.خواستم به اطلاع برسانم و امیدوارم از نظر شما محل اشکال نباشد.
با سپاس از شما
علیرضا قاضی مقدم
سلام.
نقد شما بر فیلم زیر نور ماه نکات بسیاری رو برای ذهنم روشن کرد . بسیار جالب بود.به خصوص نگاه ساده اندیشانه کارگردان به موضوع فقر و تساهل در جدی گرفتن آثار سوئ اون . من فیلمو خیلی دوست داشتم.اما حالا هم دوست دارم و هم بیشتر در موردش می دونم. سپاسگزارم.
سلام آقای صافاریان
میخواستم در مورد تفاوت مراسم کریسمس بین ارامنه در ایران و سایر مسیحیان جهان بدونم. اینکه زندگی در این سرزمین چه تاثیری بر مراسم ارامنه داشته است. ممنونم که کمکم کنید.
سلام و درود بر شما
اتفاقی به سایت شما برخوردم و باید اعتراف کنم سایت بسیار زیبایی دارید و از مطالب شما در مورد جمعیت ارمنی های ایران هم لذت بردم و هم اطلاعات کسب کردم. امیدوارم این نرخ کاهش اقلیت های دینی در کشور به نحوی تغییر کند تا این رنگین کمان زیبا پایدار بماند و ای کاش همین نیمچه آزادی که اقلیت های مسیحی، یهودی و زرتشتی در نظام جمهوری اسلامی برخوردارند را هموطنان بهایی ما نیز داشتند چون از نزدیک دوستانی دارم و بر ستمی که بر آنها رفته و میرود آگاهم.
پیروز باشید
سلام و درود بر شما جناب صافاریان
بابت مطالب و سایت خوبتون تشکر می کنم. اگر امکان داشته باشه از شما راهنمایی میخوام. راستش من آشوری هستم البته نام خانوادگیم آشوری هست و اصالت خاندان پدری من برمیگرده به قزوین و روسیه. متاسفانه پدر من در کودکی والدینش رو از دست میده و عموی پدریش که پیر بودن ایشون رو بزرگ میکنن. و از فامیل و اقوامشون تقریبا دور افتادن و قطع رابطه دارن. همیشه در این که مسلمان یا مسیحی باشیم شک و شبهه وجود داشت ولی پدرم میگن خودشون رو مسلمان میدونن. و هیچ وقت دنبال گذشته اشون نبودن. الان هم که سالخورده شدن. اما این موضوع همیشه ذهن من رو درگیر خودش کرده. چطوری می تونم از این مورد رو پیگیری کنم. بخصوص با اطلاعات کمی که درمورد آشوریان داشتم و مطالبی که دوستان در سایتتون در مورد اختلاف ترک ها و آشوریان وجود داشته رو خواندم مشغله ذهنی ام بیشتر هم شده. از چه طریقی میتونم پاسخ بگیرم
سپاس فراوان
من شخصاً دین را امری اکتسابی می‌دانم و شما اگر می‌گویید در خانواده‌ای مسلمان بزرگ شده‌اید مسلمانید. اما آشوریان و ترک‌ها و درگیری‌های‌شان در سال‌های جنگ جهانی نخست در آذربایجان ورق تلخی از تاریخ است و باید به عنوان امری تاریخی بررسی شود و بی‌طرفانه مورد داوری قرار گیرد. به هر حال نتیجه این تحقیق هر چه باشد تاثیری بر روابط کنونی آشوری‌ها و ترک‌ها نباید داشته باشد. حال و آینده مهم‌تر از گذشته است. در مورد این دوره از تاریخ در کتاب تاریخ هیجده ساله آذربایجان (کسروی) به تفصیل صحبت شده است. کسروی نگاه نسبتاً بی‌طرفانه‌ای دارد. منابع دیگر هم به زبان انگلیسی هست که با جستجوی در گوگل می‌توانید پیدا کند. اما این‌ها همه به جای خود، من فکر می‌کنم گذشته و تاریخ به رفتار امروز کسی حقانیت نمی‌دهند. ما امروز باید بر اساس وجدان و انسانیت خود عمل کنیم، حتی‌الامکان فارغ از تاریخ، هرچند دشوار است.
درودو عرض احترام خدمت منتقد و هنرمند گرامی جناب صافاریان
از دیر باز با نوشته های جناب عالی آشنا هستم و می خوانم و بهره مند شدم
سال ها پیش نشر بشارت کنابی منتشر ساخت تحت عنوان درباره ی تارکوفسکی که حاوی نوشته های پراکنده دوستانش و خواهرش در مورد وی بود .
ویرایش کار به عهده ی آقای احمد حجتی و شما هم یکی از مترجمان کار بوده اید ..این کتاب پس از سالها تحدید چاپ نشده است . من در سفرم به تهران حوالی سال ۷۶ نتوانستم کتاب را بخرم اکنون می خواهم بپرسم شما می توانید راهنمایی کنید سرنوشت کتاب چیست؟ آیا امکان باز نشر دارد ؟اکنون هم همه جا را جست و جو کردم برای خریدن کتاب و متاسفانه راه به جایی نبردم …از لطف جناب عالی سپاسگزارم
مهدی ترابی از شیراز
متاسفانه من هم سالهاست ارتباطی با ناشرش و آقای حجتی ندارم وکاری از دستم برنمی‌آید.
سلام اقای صافاریان. وقت شما بخیر.
ببخشید از کجا میشه به مستند ۱۴ ابان روز آتش دسترسی داشت و تماشا کرد؟ من جستجو کردم ولی چیزی نیافتم. ممنون میشم اگر یاری کنید.
لینک فیلم ۱۴ آبان روز آتش:
https://youtu.be/Idolzl6oVnw