شکاف عمیق میان سلیقهی عوام و نخبگان «نمیتونم بفهمم چطور مردم این کتاب را دوست دارند. هنوز تمامش نکردهام ولی خوندنش طاقتفرساست. گمانم آدم قراره دوستش داشته باشه چون یک اثر کلاسیکه. اما کسالتآوره و اصلاً معلوم نیست راجع به چیه. کاراکترهای زیادی داره و مدام پسوپیش میره و دنبال کردنش سخته. … » این قسمتی از کامنت یکی از خوانندههاست در سایت آمازون دربارهی کتاب «خانم دالووی» ویرجینیا ولف که از شاهکارهای ادبیات انگلیسی […]
حق داریم کافکا بخوانیم؟
به بهانهی انتشار چاپ جدید «داستانهای کوتاه کافکا» این روزها در حال خواندن برخی قصههای فرانتس کافکا هستم به ترجمهی علیاصغر حداد؛ کتابی که جدیدترین چاپش امسال منتشر شد. کتاب ارزشمندی است در بیش از ۶۵۰ صفحه شامل همهی داستانهای کوتاه، تمثیلها و حکایتهایی که کافکا نوشته است. آنچه ارزش این مجموعه را افزونتر میسازد این است که همه داستانها از آلمانی به زبان فارسی روشن و منزهی ترجمه شدهاند. بد نیست بدانید که ترجمهی […]
راهنمای تماشای فیلمهای برادران کوئن
همیشه ممکنه یک چیزی غلط از آب دربیاد! اولین آشنایی من با سینمای برادران کوئن اگر بگویم با اولین فیلمی که از برداران کوئن دیدم عاشق سینماشان شدم، دروغ گفتهام. اولین فیلمی که از آنها دیدم بارتون فینک (۱۹۹۰) بود. با صحنههای آن هتل خلوت به یادماندنیاش که در انتها طعمهی شعلههای آتش میشود و آن تهیهکنندگان هالیوودی کاریکاتوریاش و پایان مبهم (و همچنان فکر میکنم مشکلدارش) و بازی باز هم کاریکاتوری جان تارتارو و […]
نگاهی به کتاب «هویت» نوشتهی فرانسیس فوکویاما
تجربهی زیسته چیست؟ «تجربهی زیسته» اصطلاحی است که در بحثهای محافل روشنفکری ما زیاد به کار میرود. خودم چند سال پیش مقالهای نوشتم با این عنوان: «آیافیلمساز مرد میتواند فیلم زنانه بسازد؟» پاسخ من در آن نوشته این بود که فیلمساز مرد چون مثل زن نزیسته است نمیتواند به خوبی او دنیای زنان را مجسم سازد و آن دنیا را بیان کند. در بحثهایی که با دوستان در این باره داشتم اما به این جا […]
deterritorialization به چه معناست؟
آیا از اهمیت روابط رودررو کاسته شده است؟ نمیدانم تا به حال اصطلاح انگلیسی deterritorialization به گوشتان خورده است. در علوم اجتماعی اصطلاح چندان تازهای نیست، چند دهه از عمرش میگذرد و ترجمهاش به فارسی دشوار است. آن را به قلمروزدایی، خاکزدایی و سرزمینزدایی ترجمه کردهاند. territory منطقه، قلمرو و خاک است و پیشوند de بر نفی، زدودن و بیاهمیت یا کمرنگ شدن دلالت میکند. از زمان گسترش وسائل ارتباط جمعی معلوم شد آدمهایی که […]
ماشینهای تهران
ما شهرنشینان بخش قابلتوجهی از اوقات شبانهروزمان در خیابانها میگذرد و منظرهی خیابانها با ساختمانها و رهگذرها و ماشینها و دکانها در ساعات مختلف روز و در شرایط آبوهوایی گوناگون ــ از صلات ظهر تا دمدمای غروب که چراغهای خیابانها و مغازهها روشناند اما هنوز کاملاً تاریک نشده تا دل تاریکی شب واز روزهای آفتابی تند گرفته تا روزهایی که برف و باران حرکت در شهر را مشکل میکند ــ چون تابلویی گاه دلانگیز و […]
به بهانهی فیلم مستند «پروژه ازدواج» (عطیه عطارزاده و حسام اسلامی)
پیآمدهای دخالتهای مستندسازان فیلمهای مستند چه بسیار دربارهی موقعیتهای حادّی هستند و ورود فیلمسازان به این موقعیت میتواند بر بهبود یا وخیمتر شدن اوضاع آدمهای درگیر تاثیر بگذارد. موضوع فقط رفتار آدمهای جلوی دوربین نیست. میدانیم که مستندسازان وقتی میخواهند دربارهی کسی فیلم بسازند، میکوشند به او نزدیک شوند، اعتمادش را جلب کنند، یعنی با او رابطهای صمیمانه برقرار کنند. آیا این رابطه، مثلاً وقتی با آدمی سروکار داریم که فکر میکند میتواند کارگردان بزرگی […]
گانگسترها هم پیر میشوند
مرد ایرلندی، فیلمی دربارهی پیری مرد ایرلندی آخرین ساختهی مارتین اسکورسیسی با صحنهای در یک خانهی سالمندان شروع میشود. دوربین در راهرو حرکت میکند و زنان و مردان در هم شکسته را میبینیم که با واکر از جلوی دوربین میگذرند، با ملاقاتکنندهها صحبت میکنند یا دوبهدو به بازی شطرنج یا چیزی مشابه مشغولند. پرستارها و پزشکها در میان راهروها و اتاقها در حرکتند. سرانجام دوربین میرسد به مردی که روی ویلچر نشسته. ابتدا او را […]