دیگران که هیچ، اهل خانه هم نمی‌دانند که سه روز است به اتاق خواب گلدونه پا نگذاشته‌ام. صبح روز سه‌شنبه بود. از خواب که بیدار شدم کسی خونه نبود. مهدی به مدرسه رفته بود. صدای بستن در هال را شنیده بودم. مدرسه‌اش نزدیک است و تنها به مدرسه می‌رود. حتماً پیش از او زنم هم گلدونه را سر راهش به مهد کودک گذاشته بود. البته امروز صدای در آوردن رنوی قراضه را از پارکینگ نشنیده […]
لذت دیداری و سینمای روایی
لورا مالوی جادوی سبک فیلمسازی هالیوودی در بهترین نمونه‌های آن (و تمامی سینمایی که در حوزه نفوذ آن جا می‌گیرد)، البته نه منحصراً بلکه از یک وجه مهم، از کار ماهرانه و خشنودکننده روی لذت دیداری بیننده ناشی می‌شود. سینمای تجاری، در میدانی بی‌رقیب، امر اروتیک را در قالب زبان نظام پدرسالاری مسلط رمزگذاری کرد. در سینمای بغایت پیشرفته و پیچیده هالیوود، فاعل شناسای از خودبیگانه، که در حافظه خیالی خود توسط احساس خسران و […]
لذتی که از فیلم دیدن می‌بریم ارتباط اندکی با هنر دارد
از مقاله Trash, Art and the Movies پائولین کیل بچه که هستیم، برخی از انواع فیلم را دوست نداریم ــ به طور کلی فیلم‌های مستند را (که بیش از اندازه شبیه درس و مشق‌اند) و البته فیلم‌هایی را مخصوص بچه‌ها طراحی شده‌اند ــ و وقتی دیگر می‌توانیم سر پای خودمان بایستیم، دیگر آموخته‌ایم که از این دسته از فیلم‌های بر حذر باشیم. خیلی وقت‌ها وقتی بچه‌ها می‌گویند از فلان فیلم خوششان آمده است بزرگ‌ترها ملامت‌شان […]
کیفیت شاعرانه خاموش در سینمای تجاری
(از کتاب Films and Feelings) ریموند دورگنات تا آنجا که به توده‌های مردم مربوط می‌شود، رابطه برقرار کردن به شعر، در شکل‌هایی که در محافل دانشگاهی محترمش می‌دارند، با چهار مانع بزرگ روبه‌روست. هریک از این موانع به تنهایی برای نابود کردن علاقه مخاطب کیفیت‌های شاعرانه کفایت می‌کند، امّا آنها معمولاً دست به دست هم می‌دهند و یکدیگر را تقویت می‌کنند. متأسفانه چنین است که شعر را با پیگیری (و به اجبار) نخست در مدرسه […]
سپردن خود به فیلم در عین آگاهی به کلک‌های آن
از مؤخره کتاب فیلم‌های آلفرد هیچکاک رابین وود از برخی ملاحظلات کوچک که بگذریم، فیلم‌های هیچکاک به دقت از پیش طراحی شده‌اند ــ بخصوص قسمت‌های هنرنمایی‌‌های سینمایی خیره‌کننده که هیچکاک از آنها با عنوان “سینمای ناب” یاد می‌کند، مفهومی که آشکارا بر امکانات مونتاژ استوار است. این امر سرخوردگی آندره بازن را وقتی هنگام فیلمبرداری دستگیری دزد برای ملاقات با هیچکاک به سر صحنه فیلمبرداری رفت و دید “متورانسن” علاقه زیادی به اینکه از چه […]
خوشبینی ساده‌انگارانه فیلم های کیارستمی
شاید کمتر توجه کرده‌ایم که فیلم‌های بعد از انقلاب کیارستمی همه پایان خوش دارند. در خانه دوست کجاست، احمدپور دفتر مشق نوشته شده دوستش را به موقع به او می رساند، کلوزآپ با آزادی سبزیان، ملاقات او با کارگردان محبوبش و آشتی با خانواده آهنخواه به پایان می‌رسد، زندگی ادامه دارد … و زیردرختان زیتون با نماهای عمومی زیبا و با موسیقی شاد به پایان می‌رسند و طعم گیلاس حکایتِ بازگشت میل به زندگی در […]
دیالوگ‌های بامزه کیارستمی
یکی از عوامل جذاب فیلم‌های کیارستمی دیالوگ‌هایی جالب، بامزه و طنزآمیزی است که گاه می‌شنویم. برخی از دیالوگ‌ها واقعاً پیش‌پاافتاده‌اند. در آخرین باری که کلوزآپ را دیدم، این دیالوگ نظرم را جلب کرد.کیارستمی در پاسگاه ژاندارمری از یکی از دو سربازی که سبزیان را دستگیر کرده‌اند درباره سبزیان سئوال می‌کند. سرباز معتقد است آدم حتی اگر دزدی و کلاهبرداری هم می‌کند باید قیافه‌ای داشته باشد. کیارستمی می‌گوید پس قیافه نداشت، و پس از تأیید سرباز […]
"سینما در سینما"ی کیارستمی
می‌گویند صحنه آخر طعم گیلاس، که پشت صحنه را نشان می‌دهد، می‌خواهد به ما بگوید که همه آنچه دیده‌ایم سینما بوده، نه واقعیت. آیا این حرف بدیعی است؟ آیا بیننده بدون این صحنه نمی‌فهمد که چیزی که دیده فیلم بوده است، نه واقعیت؟ آیا این گونه فاصله‌گذاری و بیگانه‌سازی به خودی خود فضیلتی است؟این بازی “سینما در سینما”، یعنی قرار دادن خود سینما و روند فیلمسازی به عنوان موضوع فیلم، که این روزها در سینمای […]