لذت سینما از نگاه رابین وود، ریموند دورگنات، لورا مالوی و سوزان زونتاگ و پائولین کیل

موقع تماشای فیلم از چه چیزی لذت می‌بریم؟ چه چیز سینما بیننده را مجذوب خود می‌کند؟ به عبارت دیگر سینما چیست و لذتی که از فیلم دیدن می‌بریم چه ربطی به هنر دارد؟ چون فیلم را می‌فهمیم از آن لذت می‌بریم، یا چون آن را حس می‌کنیم؟ در پاسخ این پرسش‌ها بسیار قلمفرسایی شده است. رابین وود به تناقضی که در حظ بردن از تماشای فیلم وجود دارد توجه کرده است: از یک سو برای اینکه از فیلم محظوظ شویم باید خود را به آن بسپاریم و از سوی دیگر بخشی از لذتی که از تماشای آن حاصل می‌شود ناشی از آگاهی ما به شگردها و مهارت‌های فیلمساز است و برای درک آنها باید از فیلم فاصله بگیریم. ریموند دورگنات از اهمیت رابطه‌ای محسوس (در برابر تفسیر آگاهانه نمادهای فیلم) سخن می‌گوید و سوزان زونتاگ تفسیر فیلم را نوعی کشتن فیلم می‌داند. امّا از سوی دیگر لورا مالوی قصد می‌کند لذت سهل و ساده‌ای را که از فیلم‌های کنونی حاصل می‌شود نابود کند و لذتی از گونه‌ای دیگر به جای آن بنشاند. آنچه در زیر می‌خوانید گوشه‌هایی است از نوشته‌های این اندیشمندان.

انتظار نداشته باشید با خواندن این نوشته‌های واقعاً به پاسخ این پرسش‌ها دست پیدا کنید. به احتمال بیشتر این نوشته‌ها موضوع را برای شما غامض‌تر می‌کنند، امّا در عوض فکر را به کار می‌اندازند تا خود به اندیشه در این زمینه بپردازید که موقع فیلم دیدن از چه لذت می‌برید. امّا شاید همین اندیشیدن لذت تماشای فیلم را از بین ببرد. شاید. امّا محتمل‌تر این است که درگیر شدن در این بازی غریزه و اندیشه، حس و فکر، خود لذتی مضاعف در بر داشته باشد. ترجمه بخش هایی از نوشته های تعدادی از مهمترین نظریه پردازان سینما را در این زمینه می توانید در لینک های زیر بخوانید:

سپردن خود به فیلم در عین آگاهی به کلک‌های آن (از مؤخره کتاب فیلم‌های آلفرد هیچکاک) / رابین وود

کیفیت شاعرانه خاموش در سینمای تجاری (از کتاب Films and Feelings) / ریموند دورگنات

لذتی که از فیلم دیدن می‌بریم ارتباط اندکی با هنر دارد (از مقاله Trash, Art and the Movies ) / پائولین کیل

علیه تفسیر / سوزان زونتاگ

لذت دیداری و سینمای روایی / لورا مالوی