یادداشت‌هایی درباره‌ی مانی حقیقی و فیلم «خوک» او

شکی نیست که مانی حقیقی (مثل بیشتر فیلمسازان هم‌نسلش) حالا دیگر کارگردان کاربلدی شده است؛ دکوپاژ خوب، بازی‌های خوب، برش‌های خوب (بخصوص بین فصل‌ها) و خلاصه مهارت لازم برای جمع کردن کار و البته همین طور برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها دور زدن صحنه‌هایی از قصه که نشان دادن‌شان پرخرج می‌بود، مثل اجتماع مردم جلوی خانه‌ی کارگردان فیلم یا کتک خوردن او در مراسم تشییع جنازه‌ی رقیبش. اما طبیعتاً توانایی حرفه‌ای باعث نمی‌شود از خود نپرسیم […]

نگاهی به فیلم «من» (سهیل بیرقی)

یک جور سامورایی زن اسم فیلم را دوست ندارم. «من» چیز زیادی نمی‌گوید درباره فیلمی که نامش است. «من» زیادی کوتاه است. نمی‌دانم آیا می‌توان آن را عامل (یا دست کم یکی از عوامل) بی‌اعتنایی به این فیلم دانست ‌ که مسلماً یکی از بهترین‌های سال‌های اخیر سینمای ایران است. بار اوّل که فیلم را دیدم باورم نمی‌شد این قدر خوب است. بار دوّم دیدمش. نه حقیقتاً فیلم خیلی خوبی است. فیلمی است با ماده […]

نگاهی به فیلم مستند «اُ. جی. : ساخت آمریکا»

محاکمه اُ جی سیمپسون: آیا عدالت امکان‌پذیر است؟ جایزه اسکار بهترین فیلم مستند بلند سال ۲۰۱۶ به اُ جی : ساخت آمریکا تعلق گرفت که در واقع یک فیلم سینمایی نیست، بلکه یک مستند تلویزیونی است، یک مینی‌سریال مستند در پنج قسمت که مدت آن به نزدیک هشت ساعت می‌رسد. از آن جا که شرط مشارکت در رقابت‌های اسکار اکران عمومی فیلم‌هاست، اُ جی : ساخت آمریکا مدتی هم در سینماهای آمریکا اکران شد تا […]

درباره‌ی «هجوم» (شهرام مکری)

مهاجمانی شبیه ما با یک دژستان (دیستوپیا) طرفیم، با جهانی پر از تباهی. جهانی که خورشید بر آن نمی‌تابد؛ همیشه شب است. در آن دوست دوست را می‌کُشد و خروج از آن آروزی هر شهروندی است، اما گذشتن از حصارهایی که دور آن کشیده شده‌اند خطرناک است. و مهم‌تر از همه بیماری غریبی در آن شایع شده که رمق شهروندان را می‌گیرد. ظاهراً شهر مورد هجوم خون‌آشامانی قرار گرفته، یا کسانی از مردمان شهر دچار […]

نقد «سامورایی» ساخته‌ی ژان پی‌یر ملویل

گسست حرفه‌ای‌گری و اخلاق در جامعه مدرن تو دیگه چه جور آدمی هستی، جف؟ شکی نیست که شخصیت اصلی سامورایی جف کاستلو است. او خونسرد، مسلط، وفادار به اصول اخلاق حرفه‌ای است. علاوه بر این خوش‌سیماست. بیننده رویدادهای فیلم را همراه او تجربه می‌کند، امری که همدلی با او را برمی‌انگیزد. علاوه بر این او به تله افتاده است، و در سینما، بیننده همیشه با کسی احساس همدردی می‌کند که در دام است. تنهاست و […]

ایزی رایدر و جنبش «ضد فرهنگ»: طغیان جوانان علیه ریاکاری و محافظه‌کاری

ایزی رایدر یکی از نخستین فیلم‌هایی بود که اواخر دهه‌ی ۱۳۴۰ در سینما شهر قصه بر پرده رفت؛ سینمایی که اختصاصاً فیلم‌های هنری نشان می‌داد. روزگاری بود که سینه‌فیلیا و هیپی‌گری روح جوانان جهان را تسخیر کرده بودند. روحیه‌ی طغیان و حس نارضایتی از وضع موجود، مفهومی گنگ بود بدون مرزهای مشخص که به نظر می‌آمد عشق سینما و هیپی‌گری ــ که معنای ظاهری‌اش بلند کردن مو و گذاشتن ریش و کنار گذاشتن آراستگی ظاهر […]

نگاهی به سینمای امیر نادری آن سوی آب‌ها

دونده‌های امیر نادری امیر نادری بعد از ترک ایران در سال ۱۳۶۶، هفت فیلم بلند در خارج از کشور ساخته است. پنج فیلم در آمریکا (چهار تا در نیویورک و یکی در لاس وگاس)، و دو فیلم در ژاپن و ایتالیا. این فیلم‌ها از طرحی پیروی می‌کنند که شباهت قابل‌توجهی به طرح قصه‌ی فیلم دونده دارد؛ به استثنای یک فیلم، آ، ب، ث، منهتن. در این فیلم نادری کوشیده است به شخصیت‌های آمریکایی واقعی، طبعاً […]

خود شیفتگی طبقه متوسط در فیلم‌های ایرانی دو دهه اخیر

در سال‌های اخیر همه از رواج بی‌سابقه «فیلم‌های آپارتمانی» شکایت می‌کنند و این را آفتی برای سینمای ایران می‌دانند و خواهان استفاده فیلم‌ها از لوکیشن‌های دیگر هستند. اما آپارتمانی شدن فیلم‌ها نتیجه یک محدودیت عمیق‌تری است. آپارتمان جای زندگی طبقه متوسط شهری ــ بخصوص تهرانی ــ است؛ آپارتمان و داخل ماشین و اداره و احتمالاً ویلایی در شمال یا باغی دور و بر تهران. نسل جدید فیلمسازان از طبقه متوسطند و قشر روشنفکر این طبقه […]