ترجیح میدادم اسم فیلم «سه زن» باشد، نه داخلی-تهران. فیلم میتوانست در تهران نباشد، «داخلی» بودنش هم چندان چیزی راجع به محتوای آن نمیگوید. حتی میشد اسمش «تنهایی» باشد. چرا که فیلم دربارهی زندگی سه زن تنهاست که در سه طبقهی یک ساختمان قدیمی زندگی میکنند. زنانی که همه در گذشته ماجرای عاشقانه یا ازدواج ناموفقی داشتهاند و به سه نسل تعلق دارند
دسته: سینمای مستند
نیکلای مارکف به روایت مهوش شیخالاسلامی
فیلم موسیو مارکف فقط دربارهی مارکف نیست، دربارهی خانم شیخالاسلامی هم هست؛ و فقط دربارهی دیروز نیست، دربارهی امروز هم هست. که البته اشکالی ندارد. اشکالش اینجاست که برای گفتن چیزی دربارهی زمان حال، فقط بخشهایی از گذشته را نشان دهیم و بخشهای دیگری را مسکوت بگذاریم و در نتیجه تصویری ناقص ارائه کنیم.
سن یا نسل؟
این یادداشت را چندین سال پیش در پاسخ به دعوتی نوشتهام دربارهی فیلمهای مستند ایرانی با موضوع نوجوانان. اما مثل غالب یادداشتهای «سفارشی»، در آن کلی دغدغهها و پرسشهای خود را مطرح کردهام. در روزهای اخیر باز صحبت از این میشود که نوجوانهای امروز اصلاً «یک چیز دیگه هستند»، شجاعتترند، باهوشترند و … ولی آیا این طور است؟ آیا نوجوانها و جوانها همیشه همین طور نبودهاند؟ آیا این رفتارهای شورمندانه مقتضای سن نوجوانی است یا واقعاً این نسل تفاوت دارد با نسلهای پیش؟ موضوع سن است یا نسل؟
نگاهی به فیلم مستند «رادیوگرافی یک خانواده»
رادیوگرافی = استخوانبندی بدون گوشت و خون اخیراً فیلم مستند رادیوگرافی یک خانواده ساختهی فیروزه خسروانی در جشنواره فیلم مستند آمستردام (ایدفا) و برخی جشنوارههای سینمایی دیگر به نمایش در آمده و جایزهی اول ایدفا در رشتهی فیلمهای مستند بلند را از آن خود کرده است. در فضای مجازی و در فصلنامهی بخارا هم دربارهی آن نوشته و سخن گفتهاند. از خواندههایم میدانستم که فیلم دربارهی خانوادهی فیلمساز است، مشخصاً دربارهی پدر و مادر او […]
به بهانهی فیلم مستند «پروژه ازدواج» (عطیه عطارزاده و حسام اسلامی)
پیآمدهای دخالتهای مستندسازان فیلمهای مستند چه بسیار دربارهی موقعیتهای حادّی هستند و ورود فیلمسازان به این موقعیت میتواند بر بهبود یا وخیمتر شدن اوضاع آدمهای درگیر تاثیر بگذارد. موضوع فقط رفتار آدمهای جلوی دوربین نیست. میدانیم که مستندسازان وقتی میخواهند دربارهی کسی فیلم بسازند، میکوشند به او نزدیک شوند، اعتمادش را جلب کنند، یعنی با او رابطهای صمیمانه برقرار کنند. آیا این رابطه، مثلاً وقتی با آدمی سروکار داریم که فکر میکند میتواند کارگردان بزرگی […]
نگاهی به فیلم مستند «اُ. جی. : ساخت آمریکا»
محاکمه اُ جی سیمپسون: آیا عدالت امکانپذیر است؟ جایزه اسکار بهترین فیلم مستند بلند سال ۲۰۱۶ به اُ جی : ساخت آمریکا تعلق گرفت که در واقع یک فیلم سینمایی نیست، بلکه یک مستند تلویزیونی است، یک مینیسریال مستند در پنج قسمت که مدت آن به نزدیک هشت ساعت میرسد. از آن جا که شرط مشارکت در رقابتهای اسکار اکران عمومی فیلمهاست، اُ جی : ساخت آمریکا مدتی هم در سینماهای آمریکا اکران شد تا […]
کیارستمی: موضوع یا مولف
درباره عیاس کیارستمی دست کم ۲۸ فیلم ساخته شده است. این تعدادی است که امید نجوان در مقالهای در فصلنامهی «سینما حقیقت» (شماره تابستان ۱۳۹۵) فهرست کرده است. تعدادی از این فیلمها در نوشته دیگری معرفی کردهام. نگاهی به این فیلمها نکات جالبی را روشن میکند. بیشتر این فیلمها را نزدیکان عباس کیارستمی ساختهاند. دو فیلم کار پسرش بهمن کیارستمی است، دو فیلم را حمیده رضوی فقید که از دوستان او بوده ساخته، دو یا […]
فیلمهای مستندی درباره عباس کیارستمی
کیارستمی جلوی دوربین سفر به دیار مسافر (بهمن کیارستمی، ۱۳۷۳، ۱۲ دقیقه) سالها بعد از ساخت فیلم مسافر عباس کیارستمی به دیدار حسن دارابی بازیگر خردسال این فیلم که اکنون مردی متاهل است میرود. بهمن کیارستمی در این سفر پدر را همراهی میکرده و از این دیدار فیلم گرفته است. حرفهای دارابی درباره صحنه چوب خوردنش از دست ناظم و این که در این صحنه واقعاً درد میکشیده است و این درد کشیدن بازی نبوده، […]