درباره‌ی «هجوم» (شهرام مکری)

مهاجمانی شبیه ما با یک دژستان (دیستوپیا) طرفیم، با جهانی پر از تباهی. جهانی که خورشید بر آن نمی‌تابد؛ همیشه شب است. در آن دوست دوست را می‌کُشد و خروج از آن آروزی هر شهروندی است، اما گذشتن از حصارهایی که دور آن کشیده شده‌اند خطرناک است. و مهم‌تر از همه بیماری غریبی در آن شایع شده که رمق شهروندان را می‌گیرد. ظاهراً شهر مورد هجوم خون‌آشامانی قرار گرفته، یا کسانی از مردمان شهر دچار […]

خود شیفتگی طبقه متوسط در فیلم‌های ایرانی دو دهه اخیر

در سال‌های اخیر همه از رواج بی‌سابقه «فیلم‌های آپارتمانی» شکایت می‌کنند و این را آفتی برای سینمای ایران می‌دانند و خواهان استفاده فیلم‌ها از لوکیشن‌های دیگر هستند. اما آپارتمانی شدن فیلم‌ها نتیجه یک محدودیت عمیق‌تری است. آپارتمان جای زندگی طبقه متوسط شهری ــ بخصوص تهرانی ــ است؛ آپارتمان و داخل ماشین و اداره و احتمالاً ویلایی در شمال یا باغی دور و بر تهران. نسل جدید فیلمسازان از طبقه متوسطند و قشر روشنفکر این طبقه […]

«ایستاده در غبار» رئالیستی‌تر است یا «شهرزاد»؟

سینمای این روزهای ما و بحث رئالیسم آیا این اتفاقی است که هر سه فیلم مطرح آخرین جشنواره فیلم فجر که در سال جاری به نمایش عمومی در آمدند، هر یک به نوعی، بحث رئالیسم و نسبت آن با واقعیت تاریخی و سبک‌های سینمایی را پیش کشیدند؟ ایستاده در غبار: مستندنمایی در خدمت تاثیرگذاری بر احساسات تماشاگر جدیدترین این فیلم‌ها ایستاده در غبار است. اتفاقی که در مورد این فیلم افتاده است این است که […]

نقد فیلم: ابد و یک روز

داستانِ یک خانواده طی چند ماه ابد و یک روز به مطرح‌ترین فیلم سینمای ایران در سال‌های اخیر تبدیل شده است. بعد از نمایش در جشنواره فجر و اظهارنظرهای تقریباً به تمامی ستایش‌آمیز درباره آن و گرفتن تعداد قابل‌توجهی از جوایز این جشنواره و سپس اکران نوروزی و نمایش در سالن‌های پر از تماشاچی، شاهدی بر موفقیت همه جانبه این فیلم و کارگردان و بازیگران جوانش هستند. موفقیت فیلم بیش از هر چیز مرهون توانایی […]

اژدها وارد می‌شود: یک ایمپالای قدیمی، یک طبیعت بدوی، و دیگر هیچ

… من اشیایی جلوی شما می‌گذارم که دوست دارم غریب و معمایی باشند. شما تماشایشان می‌کنید و نمی‌فهمید این‌ها چی هستند و باهاشان چه کار باید بکنید. نکته همین جاست. اگر نکته‌ای باشد، همین است. من از شما می‌خواهم به آن‌ها نگاه کنید، انگار اولین بار است چنین چیزی را می‌بینید، و از خودتان بپرسید تو را خدا این چیه؟ به چه درد می‌خوره؟ کارکردش چیه؟ برای من چه معنی می‌دهد؟ بعد طبیعتاً اولین کاری […]

نقد فیلم «دختر»

راه حل ستاره، راه حل فرزانه در فیلم دختر، ستاره شانزده ساله که نتوانسته است پدرش را راضی کند به سفرش به تهران برای بدرقه دوست نزدیکش که عازم کاناداست، بدون خبر دادن به او، با دنیایی نگرانی و دلشوره، به تنهایی به تهران آمده است. در میان همسن‌وسالانش که در کافه‌ای دور هم جمع شده‌اند، همه دخترهای جوان و شاد، در میان شوخی و خنده، صحبت می‌کشد به این سوال که اگر به خارج […]

ماهی و گربه: کانونِ اقتدار و جماعتِ قربانی

فیلم ماهی و گربه ساخته شهرام مکری بحث و ستایش زیادی را برانگیخته است. این دومین فیلم بلند شهرام مکری است، امّا او پیش از نخستین فیلم بلندش اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان‌ دیگر، چند فیلم کوتاه تجربی هم ساخته و اینک فیلم‌های بلندش ادامه همان راه فیلمسازی تجربی هستند در وقتِ فیلم بلند و از این منظر چالشی در برابر فیلمساز. ماهی و گربه در گروه سینماهای هنر و تجربه به نمایش گذاشته […]

نگاهی به مضامین فیلم “آذر، شهدخت، پرویز و دیگران” ساخته بهروز افخمی

نه چه ‌گوارا، نه گیاهخواری فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران ساخته بهروز افخمی که هم اکنون بر پرده سینماهاست، از آن فیلم‌هایی که در نگاه نخست به نمایش صحنه‌هایی از زندگی طبقات متوسط متمایل به مرفه جامعه با لحنی کمیک محدود می‌شود و به نظر نمی‌رسد حرف مهمی داشته باشد و لازم باشد زیاد آن را جدّی گرفت … امّا در نگاه دقیق‌تر، با شناختی که از پیشینه بهروز افخمی و فیلم‌هایش داریم و […]