اختصاص سینما به اکران فیلم‌های مستند دردی از سینمای مستند درمان نمی کند

اختصاص سینما به اکران فیلم‌های مستند غیرواقع‌بینانه است
من فکر نمی‌کنم اختصاص سینمایی به نمایش فیلم مستند دردی از سینمای مستند ما درمان کند. به نظر من جای اصلی نمایش فیلم مستند تلویزیون است و بعد از آن، پخش از طریق شبکه‌های توزیع دی وی دی و ویدئو و سرانجام ترتیب دادن برنامه‌های نمایش برای تماشاگران خاصی که به خاطر تخصص خود (مثلاً مسئولان شهرداری‌ها و معماران شهرسازی، صادرکنندگان فرش، و …) یا به خاطر فعالیت‌های اجتماعی معین (مثلاً محیط زیست، دفاع از حقوق کودکان، و …) به تماشای فیلم‌های مرتبط با موضوع تخصص یا فعالیت‌شان، علاقه نشان خواهند داد. امّا دلایلم برای این ادعا کدامند؟

یک: بدون آمار دقیق هم می‌توان دید که در سراسر جهان سهم اندکی از اکران به فیلم‌های مستند اختصاص دارد.
دو: فیلم‌هایی که اکران می‌شوند بیشتر فیلم‌هایی هستند به لحاظ تکنیک بسیار جذابند و بسیار گران. بضاعت سینمای مستند ما برای تولید چنین فیلم‌هایی بسیار اندک است و در صورت داشتن این بضاعت هم صرف هزینه‌های هنگفت برای تولید یک فیلم از این دست، به جای صرف این هزینه برای تولید ده‌ها فیلم مستند با بودجه معقول، چندان عاقلانه به نظر نمی‌رسد.
سه: دسته دیگری از فیلم‌هایی که به پرده سینماها می‌رسند آنهایی هستند که انگشت روی موضوعات سیاسی و اجتماعی حساس می‌گذارند که این هم در شرایط امروز ما، به خاطر ممیزی، خط قرمزها یا به عبارت روشن‌تر سانسور گسترده، شدنی نیست.
چهار: با توجه به استقبال اندکی که از نمایش فیلم‌های مستند در برنامه‌های هفتگی انجمن تهیه‌کنندگان، انجمن مستندسازان، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و فرهنگسرای ارسباران به عمل می‌آید، و همین طور استقبالی که از چند فیلم مستند اکران شده در سال گذشته به عمل آمده است، می‌توان حدس زد که جلب بیننده به سینمایی که همه سئانس‌هایش را فیلم مستند نمایش می‌دهد، چقدر دشوار خواهد بود.
به این دلایل فکر می‌کنم که اختصاص یک سینمای به نمایش فیلم مستند واقع‌بینانه و مفید نیست. تنها یک دلیل به نفع این پیشنهاد وجود دارد، این که یک بار این طرح به آزمایش گذاشته شود تا در عمل معلوم شود که شدنی است یا نه. منطق می‌گوید این طرح شدنی نیست، امّا بهترین راه پایان دادن به این بحث عمل کردن به این پیشنهاد است.