نقد فیلم “نامه‌های باد” ساخته علیرضا امینی

آفت‌ شب به شب نوشتن فیلمنامه نامه‌های باد در نیمه نخست خود زمینه را خوب می‌چیند، داستان را خوب پیش می‌برد و فضا را خوب می‌سازد، امّا در نیمه دوّم، از زمانی که قهرمان فیلم به شهر می‌رود، انگار نمی‌داند روایت را چگونه ادامه دهد و توری را که گسترده است چگونه جمع کند. در نیمه نخست فیلم با ورود سربازان وظیفه شهرستانی به پادگان شروع می‌شود، بعد روی یکی از آنها، کسی که با […]

نقدی بر فیلم “دهلیز”

می‌توانست واقعاً درباره “دهلیز” باشد قصاص قاتلی که آدم بدی نیست و تصادفاً مرتکب قتل شده و کوشش برای نجات او از مجازات قصاص موضوعی است با پتانسیل عاطفی قوّی و با ابعاد حقوقی، فلسفی و اجتماعی گوناگون که می‌تواند به فیلم تاثیرگذار و قابل تأمل بدل شود. تصادف (سرنوشت)، مرگ، بخشش، فلسفه مجازات به مثل؛ شرایط اجتماعی‌ای که آدمکشی بر بستر آن‌ها اتفاق افتاده است و پی‌آمدهای انسانی قصاص، همه موضوعاتی هستند که نویسنده […]

مقایسه رمان “چشمه هقنار” مگردیچ آرمن و فیلم “چشمه” آربی اوانسیان

 از تفسیر اجتماعی تا بن‌بست وجودی فیلم چشمه آربی اوانسیان بر اساس رمان ارمنی‌زبان چشمه هِقنار (هِقنار آقبیور Heghnar Aghbyoor) نوشته مگردیچ آرمن (Mkrdich Armen ) ساخته شده است. مگردیچ آرمن در سال ۱۹۰۶ در شهر گیومری (بعدها لنیناکان) ارمنستان به دنیا آمد، در اوائل دهه ۱۹۳۰ در انستیتوی سینماتوگرافی مسکو فیلمنامه‌نویسی خواند و در همان زمان هقنار آقبیور را نوشت. داستان یک مربع عشقی در شهری کوچک، داستانی که در زمان خود در ادبیات […]

تناقضات بنیادین “خانه سینما” (فارغ از دعوای ارشاد-خانه سینما)

در سال ۱۳۸۲ موزه سینما مجموعه‌ کتاب‌هایی منتشر کرد درباره بیست‌وپنج سال سینمای ایران بعد از انقلاب. در این مجموعه من هم کتاب کوچکی ــ جزوه‌ای ــ نوشتم درباره خانه سینما که با وجود کمبود منابع و اطلاعات که خود خانه سینما هم نداشت یا در اختیار من نمی‌گذاشت، کتابی شد که شکل‌گیری خانه سینما و تناقضات بنیادی آن، در آن آشکار است. من در آن زمان به دو دلیل به خودم اجازه دادم این […]

نقد فیلم “برف روی کاجها”

برف روی کاج‌ها. این نام چه انتظاری به وجود می‌آورد در بیننده‌ای که هنوز فیلم را ندیده، امّا شنیده است فیلم سیاه‌وسفید است، ریتم کندی دارد، موسیقی بسیاری از صحنه‌های آن را همراهی می‌کند و در کانونش زنی جای گرفته است که ناگهان متوجه می‌شود شوهرش به او وفادار نیست. انتظار من این بود که با فیلمی روبه‌رو خواهم بود از نظر بصری غنی. خیابان‌هایی با درختان کاج که آدم‌های فیلم زیر آن راه می‌روند […]

نقد فیلم “ننه گیلانه” رخشان بنی اعتماد

رنج‌های یک مادر در میان فیلمسازانی که پیشینه مستندسازی دارند، رخشان بنی‌اعتماد از آنهایی است که از دنیای مستند موضوع آن را به سینمای داستانی آورده است، نه سبک آن را. منظور از سبک مستند ویژگی‌هایی است مانند قصه کمرنگ، استفاده از نابازیگر، فیلمبرداری در محل‌های واقعی، نور طبیعی، ترکیب‌بندی‌های نه چندان آراسته و غیره، مجموعه ویژگی‌هایی که به سبک فی‌البداهه، مستندنما، واقع‌نما و از این قبیل، مشهورند. بنی‌اعتماد از همان نخستین فیلم‌های بلند داستانی […]

نقد فیلم “کارگران در حال کارند” مانی حقیقی

کارگران در حال کارند، روشنفکران سرگردانند کارگران در حال کارند نسبت به فیلم قبلی‌ مانی حقیقی یکدست‌تر و پخته‌تر است. از ناهمگونی لحن و دیالوگ‌های دور و دراز و غالباً بی‌هدف آبادان و بخصوص بلاتکلیفی روایت آن، در این فیلم خبری نیست. از نظر دکوپاژ و اخذ بازی و پیشبرد سنجیده روایت هم  فیلم خوبی است. کارگران در حال کارند تصویری است از طبقه متوسط شهری. از نسل میان‌سال این طبقه که شاید زمانی آرمان‌هایی […]

درباره کارگردانی فیلم “نفس عمیق”

نفس عمیق ضرباهنگ تندی ندارد، در آن از رویدادهای دراماتیک بزرگی خبری نیست، عمدتاً به ولگردی‌های دو جوان و دوستی‌های آنها می‌پردازد، بنابراین می‌تواند برای علاقه‌مندان سینمای پرحادثه خسته‌کننده باشد، امّا با این همه، در بیان آنچه می‌خواهد بگوید، در نقل ماجراهایی که می‌خواهد روایت کند، فیلم موجزی است که رویداد‌ها را در کوتاه‌ترین زمان (و غالباً به شیوه‌ای رسا) به بیننده نشان می‌دهد. و این محصول چند شگرد در کارگردانی شهبازی است: میزانسن در […]