از مؤخره کتاب فیلم‌های آلفرد هیچکاک رابین وود از برخی ملاحظلات کوچک که بگذریم، فیلم‌های هیچکاک به دقت از پیش طراحی شده‌اند ــ بخصوص قسمت‌های هنرنمایی‌‌های سینمایی خیره‌کننده که هیچکاک از آنها با عنوان “سینمای ناب” یاد می‌کند، مفهومی که آشکارا بر امکانات مونتاژ استوار است. این امر سرخوردگی آندره بازن را وقتی هنگام فیلمبرداری دستگیری دزد برای ملاقات با هیچکاک به سر صحنه فیلمبرداری رفت و دید “متورانسن” علاقه زیادی به اینکه از چه […]
نویسنده: robertsafarian
خوشبینی ساده‌انگارانه فیلم های کیارستمی
شاید کمتر توجه کرده‌ایم که فیلم‌های بعد از انقلاب کیارستمی همه پایان خوش دارند. در خانه دوست کجاست، احمدپور دفتر مشق نوشته شده دوستش را به موقع به او می رساند، کلوزآپ با آزادی سبزیان، ملاقات او با کارگردان محبوبش و آشتی با خانواده آهنخواه به پایان می‌رسد، زندگی ادامه دارد … و زیردرختان زیتون با نماهای عمومی زیبا و با موسیقی شاد به پایان می‌رسند و طعم گیلاس حکایتِ بازگشت میل به زندگی در […]
دیالوگ‌های بامزه کیارستمی
یکی از عوامل جذاب فیلم‌های کیارستمی دیالوگ‌هایی جالب، بامزه و طنزآمیزی است که گاه می‌شنویم. برخی از دیالوگ‌ها واقعاً پیش‌پاافتاده‌اند. در آخرین باری که کلوزآپ را دیدم، این دیالوگ نظرم را جلب کرد.کیارستمی در پاسگاه ژاندارمری از یکی از دو سربازی که سبزیان را دستگیر کرده‌اند درباره سبزیان سئوال می‌کند. سرباز معتقد است آدم حتی اگر دزدی و کلاهبرداری هم می‌کند باید قیافه‌ای داشته باشد. کیارستمی می‌گوید پس قیافه نداشت، و پس از تأیید سرباز […]
"سینما در سینما"ی کیارستمی
می‌گویند صحنه آخر طعم گیلاس، که پشت صحنه را نشان می‌دهد، می‌خواهد به ما بگوید که همه آنچه دیده‌ایم سینما بوده، نه واقعیت. آیا این حرف بدیعی است؟ آیا بیننده بدون این صحنه نمی‌فهمد که چیزی که دیده فیلم بوده است، نه واقعیت؟ آیا این گونه فاصله‌گذاری و بیگانه‌سازی به خودی خود فضیلتی است؟این بازی “سینما در سینما”، یعنی قرار دادن خود سینما و روند فیلمسازی به عنوان موضوع فیلم، که این روزها در سینمای […]
مرز بازی و زندگی در سینمای کیارستمی
نحوه بازی‌گیری کیارستمی مسلماً یکی از خصوصیات اصلی سینمای اوست. معمولاً نقش بر اساس شخصیت آدمی واقعی شکل می‌گیرد و خود آن آدم نقش خودش را بازی می‌کند. در این حالت، مرز بین نقش و بازیگر از میان بر می‌خیزد. معلوم نیست سبزیان (کلوز آپ)، یا حسین (زیر درختان زیتون) واقعاً چقدر نقش بازی می‌کنند و چقدر خودشان هستند (زندگی می‌کنند). از این نظر البته ایهامی در کار است و تا حدودی مرز بین بازی […]
آیا پایان‌های فیلم‌های کیارستمی باز و فیلم‌هایش چندآوایی هستند؟
بحث از ایهام پایان طعم گیلاس در میان منتقدان رواج تام دارد. هوادان پروپاقرص کیارستمی می گویند در پایان این فیلم کیارستمی به ما نمی‌گوید بالاخره بدیعی خودکشی می‌کند یا نه. شاید این درست باشد که به این معنای کاملاً فنی ما ندانیم بدیعی خود را می‌کشد یا نه، اما چیزهای دیگری هستند که با پایان یافتن فیلم با قطعیت تمام می‌دانیم. یکی اینکه تردیدی نیست که بدیعی تحت تأثیر حرف‌های باقری قرار گرفته است. […]
نقد فیلمنامه: مهمان مامان
مهمان مامان از آن فیلم‌هایی است که آدم حیفش می‌آید بحث‌های منطقی و فنی درباره‌شان بکند، تا مبادا لذت تماشای آن از بین برود. از آن فیلم‌هایی است که مثل زمانی که بچه بودیم بعد از تماشای آن با تعریف کردن تکه‌های خوبش (“دیدی فلانی چی گفت؟” “دیدی بهمانی چطوری جوابشو داد؟” “بازی پارسا پیروزفر چی بود!” “گلاب آدینه محشر بود.”) در ذهن بار دیگر تماشایش را تجربه و لذتش را تکثیر کنیم. نگاه کنید […]
نقد فیلمنامه: بوتیک
واریاسیونی از مثلث عشقی اگر طرح روایی بوتیک را ساده کنیم، شخصیت‌پردازی ظریف، دیالوگ‌نویسی خودویژه، فضاسازی خوب و سایر ریزه‌کاری‌ها را کنار بگذاریم، چیزی که به جا می‌ماند داستان یک مثلث عشقی است بین یک زن و دو مرد؛ یک مرد فقیر خوب (جهان) که می‌خواهد به دختر فقیر (اتی) کمک کند و یک مرد پولدار بدجنس (شاپوری) که قصد اغفال او را دارد. جالب این است که در نگاه نخست این طرح اصلاً جلب […]