آیا «چندفرهنگ‌گرایی» برای توصیف جامعه ارامنه ایران مناسب است؟

 جوامع چندفرهنگی جوامعی هستند که گروه‌های انسانی گوناگون با فرهنگ‌های متمایز در آن در کنار هم زندگی می‌کنند. و این البته در دنیای امروز وضعیتی استثنائی نیست. جوامع چند فرهنگی از دیرباز وجود داشته‌اند، از یونان باستان گرفته تا امپراتوری‌های جهان باستان تا امپراتوری‌های دوران نسبتاً جدیدتر مانند امپراتوری اتریش ـ مجارستان و امپراتوری عثمانی. امّا لفظ چندفرهنگ‌گرایی multiculturalism که در چند دهه اخیر ابتدا در علوم اجتماعی و سیاسی باب شد و هر روز […]

ماهی و گربه: کانونِ اقتدار و جماعتِ قربانی

فیلم ماهی و گربه ساخته شهرام مکری بحث و ستایش زیادی را برانگیخته است. این دومین فیلم بلند شهرام مکری است، امّا او پیش از نخستین فیلم بلندش اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان‌ دیگر، چند فیلم کوتاه تجربی هم ساخته و اینک فیلم‌های بلندش ادامه همان راه فیلمسازی تجربی هستند در وقتِ فیلم بلند و از این منظر چالشی در برابر فیلمساز. ماهی و گربه در گروه سینماهای هنر و تجربه به نمایش گذاشته […]

نگاهی به جهانِ جعفر مدرس صادقی

دنیایی تُهی از عشق و شور و آرمان نسبت به جعفر مدرس صادقی، آن مدرس صادقی‌ای که از خلال ده‌ها داستان کوتاه و رمان شناخته‌ام، احساس دوگانه‌ای دارم. از سویی توانایی‌های نویسندگی او را در ادبیات معاصر بهترین می‌دانم و از سوی دیگر نمی‌توانم با ناباوری عمیقی که در آثار او نسبت به هر نوع اعتقاد، آرمان، عاطفه، شور، عشق و دوستی موج می‌زند، احساس همدلی کنم. بیش از این. آن جا که این ناباوری […]

جاثلیق آرام اوّل و کلیسای ارمنی حوزه سیلیسی

روز ۱۸ اردیبهشت عالیجناب جاثلیق آرام اوّل رهبر کلیسای ارمنی (حوزه سیلیسی) برای دیداری سه‌هفته‌ای وارد ایران شدند. در پارچه‌نوشته‌ای که بر سر در کلیسای سرکیس مقدس (واقع بلوار کریم خان زند) به ایشان به عنوان “پیشوای دینی ارامنه جهان” خیر مقدم گفته شده بود، لقبی که در برخی از مطبوعات ارمنی‌زبان ایران مورد انتقاد قرار گرفت. منتقدان این لقب را منحصر به جاثلیق حوزه اجمیادزین می‌دانند. درک این تفاوت‌ها و این که اصولاً حوزه […]

آلبرت کوچاریان چه می‌گفت و چه کرد

از مرگ آلبرت کوچاریان نماینده مجمع ارامنه تهران یک سال گذشت یک سال پیش آلبرت کوچاریان چشم از جهان فرو بست. امسال در مراسم سال او حاضر و با شنیدن نطق های کلیشه ای سخنرانان که درباره هر کس می شد ایراد کرد، پی بردم که ارزش و معنای واقعی کار او فراموش خواهد شد. امّا آلبرت کوچاریان نگاه ویژه ای به مسائل جامعه ارامنه داشت که در خدّ خودش بدیع بود و نیازمند بررسی […]

درباره ریموند دورگنات منتقد فیلم

 دانش نظری ژرف و شور عاشقانه یک منتقد فیلم مرگ ریموند دورگنات، منتقد مشهور انگلیسی در سال ۲۰۰۲ در سن هفتاد سالگی، به فاصله کمتر از یک سال از مرگ پائولین کیل، انگار اعلام پایان دوره‌ای طلایی از نقدنویسی سینمایی بود، که از چهره‌های شاخصش دیگر تقریباً کسی باقی نمانده است. نخستین کتاب مهم و شاید مشهورترین کتاب ریموند دورگنات که Films and Feelings نام دارد در سال ۱۹۶۷ منتشر شد. به گمان بسیاری از […]

نگاهی به مضامین فیلم “آذر، شهدخت، پرویز و دیگران” ساخته بهروز افخمی

نه چه ‌گوارا، نه گیاهخواری فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران ساخته بهروز افخمی که هم اکنون بر پرده سینماهاست، از آن فیلم‌هایی که در نگاه نخست به نمایش صحنه‌هایی از زندگی طبقات متوسط متمایل به مرفه جامعه با لحنی کمیک محدود می‌شود و به نظر نمی‌رسد حرف مهمی داشته باشد و لازم باشد زیاد آن را جدّی گرفت … امّا در نگاه دقیق‌تر، با شناختی که از پیشینه بهروز افخمی و فیلم‌هایش داریم و […]

نگاهی به کتاب “چراغ‌ها را من روشن می‌کنم” نوشته شهلا زرلکی از منظر مضمون‌های ارمنی

خانم نوراللهی و شطیط غیب می‌شوند بیش از یک دهه پیش از این، خواندن رمان‌های یک روز مانده به عید پاک و مدّتی بعد چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم برایم حادثه هیجان‌انگیزی بود. کسی پیدا شده بود، که همان حرف‌های تو را درباره جایگاه ارامنه در جامعه بزرگ ایرانی و نگرش آن‌ها به خود می‌زد، و مهم این که به فارسی این حرف‌ها را می‌زد. این حرف‌ها چه بودند؟ شاید بتوان مجموعه موضوعات مربوط به […]