زندگی با فهرست‌ها و رده‌بندی‌ها

ده فیلم برتر تاریخ سینما، ده کتابی که پیش از مردن باید خواند، پرفروش‌ترین کتاب‌های هفته، برترین نرم‌افزارهای ذخیره آنلاین اطلاعات، جدول ارزشیابی منتقدان از فیلم‌های روی پرده، رده‌بندی شادترین کشورهای جهان، گران‌ترین بازیکنان فوتبال جهان، کتاب‌ها یا نویسندگانی که جایزه نوبل ادبی گرفته‌اند، دانشمندانی که نوبل گرفته‌اند، رده‌بندی کشورهای صاحب فوتبال آسیا، … این‌ها فقط نمونه‌هایی هستند از یک جریان تبدیل همه چیز به لیست و رده‌بندی در جهان امروز. و این امر البته […]

بغل کردن یا بغل نکردن؟ با نگاهی به قصه‌ای از فریبا وفی

چاپ سوم مجموعه قصه‌های فریبا وفی به نام بی باد، بی پارو را تازگی خواندم. در این کتاب داستان بسیار کوتاهی هست درباره بغل کردن. خانم صدری که تازه از آمریکا آمده راوی داستان را که عادت ندارد نزدیکانش را بغل کند شماتت می‌کند که چرا مادرش را بغل نمی‌کند و درباره فواید بغل کردن داد سخن می‌دهد. بالاخره راوی که به قول خودش چهل سال است مادرش را بغل نکرده، تصمیم می‌گیرد با این […]

سفر به سنت استپانوس

با دوست بهانه‌گیرم ــ همان که با سینما رفتن در مال میانه‌ خوبی ندارد و نگران گسترش ذخیره اطلاعات‌مان در ابرهاست و … ــ و دوستان دیگر به سفر به کلیسای سنت استپانوس در نزدیکی جلفا کنار رود ارس رفته بودیم. ده بیست سال اخیر جاده‌ آسفالته‌ای تا نزدیکی کلیسا می‌رود. در نزدیکی کلیسا برای خوردن چای و تنقلات در سایه درختان میز و صندلی چیده‌اند و کلیسا موزه‌ای و محلی برای خرید سوغاتی و […]

نگاهی به فیلم مستند بلند به من گوش بده مارلون   Listen to Me Marlon

مارلون براندو: بازیگری تنازع بقاست فیلم مستند به من گوش بده مارلون به کارگردانی استِوان رایلی که سال گذشته در آمریکا اکران شد و نسخه دوبله و کوتاه‌شده آن از تلویزیون ما هم پخش شده، از چند نظر فیلمی جذاب و دیدنی است. مثل هر مستند پرتره‌ای داستان یک زندگی است و آن هم داستان یک زندگی پرماجرا. داستان صعود یکی از مشهورترین ستارگان سینمای عصر ما به اوج شهرت و پی‌آمدهای تراژیک آن. بعد […]

ما فهرست‌ها را دوست داریم، چون نمی‌خواهیم بمیریم

در ۱۹ فوریه ۲۰۱۶ یکی از بزرگ‌ترین اندیشمندان عصر ما اومبرتو اکو در سن ۸۴ سالگی از دنیا رفت. اومبرتو اکو اندیشمندی چند… بود. نشانه‌شناس بود، پژوهشگر زیبایی‌شناسی سده‌های میانه بود، و در کنار فعالیت‌های آکادمیک رمان می‌نوشت و مقالاتی در مطبوعات منتشر می‌کرد که در آن‌ها به زبانی نسبتاً ساده و اغلب از زوایای بدیع به موضوعات نظری پیچیده می‌نگریست. عنوان مشهورترین رمان او نام گل سرخ (۱۹۸۰) است؛ رمانی معمایی که در سده‌های […]

تابلو خانم شیرکوبیان، مادرم و ساریان

این تابلو بیش از ده سال است که بر دیوار اتاق پذیرایی‌مان است. آن را سال‌ها پیش، پیش از زمین‌لرزه بم، در نمایشگاه انجمن نقاشان در ارک جدید بم خریدیم که همزمان با جشنواره فیلم‌های مستندی که ما هم مهمانش بودیم، برگزار می‌شد. کارِ خانم میترا شیرکوبیان است. بعد از خریدش و آوردنش به تهران و نصبش روی دیوار، متوجه شدم که این زن شباهتی دارد به مادرم در در دوره جوانی‌اش که مثل زن داخل […]

درباره فیلم انیمیشن «پشت‌ورو»

انیمیشن، اکشن و ایدئولوژی عنوان  Inside Out، فیلم انیمیشنِ مشهورِ شرکت پیکسار را به «بیرون و درون» و از این قبیل ترجمه کرده‌اند، در حالی که این عبارت یعنی پشت‌ورو، به همان معنی که پیراهنی یا جورابی را پشت‌ورو می‌پوشیم یا پشت‌ورو می‌کنیم. امّا چیزی که در این فیلم پشت‌ورو شده است، خود انسان یا دقیق‌تر ذهن یا سر آدمیزاد است. دخترکی که به خاطر تغییر محل کار پدرش خانه‌شان به شهر جدیدی منتقل می‌شود، […]

واکنش به فضای روشنفکری سالهای چهل و پنجاه شمسی

اگر قرار باشد شرحی برای تاریخ بنویسم از روزگاری که در آن زندگی می‌کنیم و سعی کنم مختصات زمانه خود را بیابم و شرح دهم … خٌب، این شرح از یک سو شرحی خواهد بود مبتنی بر تجربه‌های شخصی. در اینجا شخصی شامل خوانده‌ها و نوشته‌هایم، همه بحث‌های شفاهی و کتبی که در آن‌ها مشارکت کرده‌ام و همه فکرهایی که بعد از آن بحث‌ها در سرم با آن‌ها کشمکش داشته‌ام می‌شود. این شرح از زاویه […]