نقد فیلم جزئی از چرخه اقتصادی و اجتماعی سینماست و از آنجا که فیلم مستند چرخه اقتصادی جاافتاده و سازوکار عرضه و مخاطب جاافتاده ندارد، طبیعتاً به طور منظم نیز نقد نمی‌شود. و چون به طور منظم نقد نمی‌شود نقد آن نیز ملاک‌ها و سنت‌های خاص خود را پیدا نکرده است. نقد فیلم مستند با نقد فیلم داستانی تفاوت‌های اساسی دارد، چون ساخت این دو فیلم اساساً با هم فرق دارد. در فیلم مستند کارگردانی […]
دسته: سینمای مستند
یادداشت‌هایی درباره پرسش “سینمای مستند چیست؟”
این روزها بیش از همیشه مستند می‌بینیم. البته این حرفی به شرطی درست است که درک‌مان را از “مستند” به کلی تغییر دهیم و آن را دیگر نه به عنوان اثر هنری جدا از پیرامون، بلکه تصویرهایی پراکنده در دوروبرمان، در این یا آن کانال تلویزیون و در اینترنت بدانیم، که شبیه اینستالیشن تماشایش می‌کنیم، نه در سالنی که زمان ورود و خروجش مشخص شده و نه به عنوان داستانی با شروع و پایان مشخص، […]
آزاد ماتیان: شاعری که به زبانی کهن می‌نویسد
شما آزاد ماتیان را نمی‌شناسید. او فغان‌نامه گرگوار نوشته گرگور نارکاتسی، مهم‌ترین شاعر سده‌های میانه ارمنی را به فارسی ترجمه کرده و بخش اعظم دیوان حافظ و رباعیات خیام را به ارمنی برگردانده است. او شاعر است، سه دفتر شعر منتشر کرده و بهترین شعرهایش با کارهای خوب شاعران ایرانی برابری می‌کند. در سوربُن ادبیات تطبیقی خوانده و استاد کرسی زبان و ادبیات ارمنی دانشگاه اصفهان است. نقش فعالی در زندگی اجتماعی-سیاسی ارامنه جلفای اصفهان […]
اضطراب دروازه‌بان هنگام ضربه پنالتی*
پائولین کیل منتقد فیلم آمریکایی گفته است که جذابیت سینما ارتباط اندکی با هنر دارد. پس این جذابیت در چیست؟ در اینکه ما می‌توانیم به یاری تصویر سینمایی به جاهایی برویم که در واقع نمی‌توانیم. دیوار چین را ببینیم. به فلان قله مرتفع در فلان کشور دوردست برویم. به لندن برویم و به استودیوهای المپیک. و از جاهایی بازی‌ها را ببینیم که به عقل جن نمی‌رسید. یک آن درست پشت تور دروازه فوتبال ایستاده باشیم، […]
فیلم مستند “گفت‌وگو در مه” روی دی‌وی‌دی
وقتی راجع فیلم‌های مستند می‌نویسم، معمولاً می‌پرسند: خُب، حالا چطوری این فیلم را کجا ببینیم؟ امروز می‌خواهم درباره مستندی بنویسم که می‌توانید در بسیاری از کتابفروشی‌های معتبر دی‌وی‌دی آن را بخرید و تماشا کنید. فیلم مستند "گفت‌وگو در مه" (1381) ساخته محمدرضا مقدسیان که در مجموعه "هوای تازه" به بازار عرضه شده است. این مجموعه "هوای تازه" شامل فیلم‌های مستند خوب دیگری هم هست و تلاش تازه‌ای است برای عرضه فیلم مستند به علاقه‌مندانش که […]
سایت “پیک مستند” دیگر آپلود نمی‌شود
سایت “پیک مستند” (سایت تخصصی سینمای مستند) از امروز رسماً تعطیل می‌شود، اگرچه مدّت‌هاست که چندان فعّال نیست. “پیک مستند”در بهمن سال ۱۳۸۵ کار خود را شروع و با فرازوفرودهایی نزدیک شش سال عمر کرد. کار غیرانتفاعی ــ که راه‌اندازی و فعالیت “پیک مستند” مسلماً چنین کاری بود ــ باید از شور و شوق و مشارکت علاقه‌مندانش نیرو بگیرد. و حقیقت اینکه مدّت‌ها بود در “پیک مستند” از مشارکت مشتاقانه مستنددوستان و نویسندگان این زمینه […]
فیلم‌های مستند برتر سال ۱۳۹۰ از دید من
دوره اول مسابقه “مستند برتر” به انجام رسید و هر یک انتخاب‌های‌مان را کردیم و حالا قرار است درباره انتخاب‌هایی که کرده‌ایم بنویسیم. سوال این است: چرا این فیلم را انتخاب کردم، ارزش آن در چیست؟ بعد شاید سوالاتی شبیه این که چرا این فیلم در ردیفی پایین‌تر از آن یکی یا آن یکی‌ها قرار گرفت و باز شاید این پرسش که فلان فیلم بخصوص را چرا انتخاب نکردم. فیلم‌های منتخب من این‌ها بودند: ۱- […]
نگاهی به فیلم مستند “یک آن” (رایا نصیری)
یک آن از نظر تدوین و تصویربرداری و به قول معروف استتیک (زیبایی‌شناسی) اشکالات قابل‌توجهی دارد، امّا از چند نظر نمونه خوب یک کار مستند ژورنالیستی موفق است (توجه می‌دهم که صفت ژورنالیستی برای من به هیچ عنوان بار منفی ندارد). فیلم درباره پدیده اسیدپاشی است به عنوان وسیله‌ای برای دزدی. تصور عمومی این است که اسیدپاشی وسیله‌ای برای انتقامجویی ناموسی است وبیشتر زنان قربانی آن هستند. قربانیانی که در این فیلم می‌بینیم مردان جوان […]