یادداشتی بر “مکالمه” فرانسیس فورد کاپولا: مشاهده و ناتوانی

“مکالمه” بیش از همه برای دو چیز به یاد ماندنی است. یکی برای صحنه‌های خیابان ابتدای فیلم و تشریح دقیق چگونگی ضبط صدای زن و مردی که در حال قدم زدن در میان جمعیت هستند توسط سه میکروفون و سپس ترکیب سه نوار برای به دست آوردن نوار مادری که همه گفت‌وگو در آن به وضوح شنیده می‌شود (و شباهت این فرایند با میکس صدا در فیلمسازی). دوّم به خاطر شخصیت‌پردازی قهرمان اصلی فیلم هری […]

مصاحبه در فیلم مستند: فهرست

چرا کتابی درباره مصاحبه در فیلم مستند / ۱ فصل اول: موقعیت مصاحبه تصویری / ۷ فصل دوّم: ویژگی‌های مصاحبه خوب / ۱۷ فصل سوّم: کارگردانی مصاحبه / ۴۳ فصل چهارم: تدوین مصاحبه / ۶۱ فصل پنجم: اخلاق در مصاحبه / ۸۱ فصل ششم: برخی مسائل بنیادین / ۹۷ حقیقت، دروغ، اشتباه، فراموشی / ۹۹ حریم خصوصی، حریم عمومی، ارزش‌های اجتماعی / ۱۰۶ مستند کردن زبان / ۱۱۲ چهره و بازی / ۱۱۸ پیوست: مصاحبه […]

چرا کتابی درباره مصاحبه در فیلم مستند

 نوشتن این کتاب از این فکر شروع شد که نقد فیلم مستند با نقد و تولید فیلم داستانی تفاوت‌های بسیار اساسی دارد، همان طور که فرایند تولید فیلم مستند با فرایند تولید فیلم داستانی بسیار متفاوت است. اگر بخواهیم موضوع را کمّی کنیم، شاید بتوان گفت که به طور تقریبی کار کارگردان فیلم مستند سی درصد به کارگردان فیلم داستانی شباهت دارد و هفتاد در صد متفاوت است. در کارگردانی مستند نه داستان از پیش […]

دو تکه از کتاب “مصاحبه در فیلم مستند”

  کار مستندساز به گزارشگری برای مطبوعات نزدیک‌تر است تا قصه‌گویی تصویری. نوشتن این کتاب از این فکر شروع شد که نقد فیلم مستند با نقد و تولید فیلم داستانی تفاوت‌های بسیار اساسی دارد، همان طور که فرایند تولید فیلم مستند با فرایند تولید فیلم داستانی بسیار متفاوت است. اگر بخواهیم موضوع را کمّی کنیم، شاید بتوان گفت که به طور تقریبی کار کارگردان فیلم مستند سی درصد به کارگردان فیلم داستانی شباهت دارد و هفتاد […]

لطفا کرم ضد آفتاب بمالید!

سخنرانی ونه گات در مراسم فارغ التحصیلی دانشگاه MIT اگر میخواستم برای آینده ی شما فقط یک نصیحت بکنم، مالیدن کرم ضد آفتاب را توصیه میکردم. آثار مفید و دراز مدت کرم ضد آفتاب توسط دانشمندان ثابت شده است، در حالی که سایر نصایح من هیچ پایه و اساس قابل اعتمادی جز تجربه های پر پیچ و خم شخص بنده ندارند. … اینک این نصایح را خدمتتان عرض میکنم: قدر نیرو و زیبایی جوانیتان را […]

فرهنگ کفش و فرش

چه عواملی در شکل‌گیری هویت آدم‌ها به عنوان متعلقان این یا آن گروه قومی یا دینی خاصی موثرند و باعث می‌شوند کودک خود را از همان نخستین سال‌های زندگی مسلمان، مسیحی، ارمنی، زرتشتی و غیره بداند؟ خواهید گفت: زبان، اعتقادات و باورها، جشن‌ها، موسیقی ملّی و در یک کلام، فرهنگ. امّا این فرهنگ جزئی هم دارد که گاه آن قدر پیش‌پاافتاده به نظر می‌آید که اکراه داریم آن‌ را هم جزئی از فرهنگ به حساب […]

فیلم‌های مستند برتر سال ۱۳۹۰ از دید من

دوره اول مسابقه “مستند برتر” به انجام رسید و هر یک انتخاب‌های‌مان را کردیم و حالا قرار است درباره انتخاب‌هایی که کرده‌ایم بنویسیم. سوال این است: چرا این فیلم را انتخاب کردم، ارزش آن در چیست؟ بعد شاید سوالاتی شبیه این که چرا این فیلم در ردیفی پایین‌تر از آن یکی یا آن یکی‌ها قرار گرفت و باز شاید این پرسش که فلان فیلم بخصوص را چرا انتخاب نکردم. فیلم‌های منتخب من این‌ها بودند:  ۱- […]

نگاهی به فیلم مستند “یک آن” (رایا نصیری)

یک آن از نظر تدوین و تصویربرداری و به قول معروف استتیک (زیبایی‌شناسی) اشکالات قابل‌توجهی دارد، امّا از چند نظر نمونه خوب یک کار مستند ژورنالیستی موفق است (توجه می‌دهم که صفت ژورنالیستی برای من به هیچ عنوان بار منفی ندارد). فیلم درباره پدیده اسیدپاشی است به عنوان وسیله‌ای برای دزدی. تصور عمومی این است که اسیدپاشی وسیله‌ای برای انتقامجویی ناموسی است وبیشتر زنان قربانی آن هستند. قربانیانی که در این فیلم می‌بینیم مردان جوان […]