نگاهی به فیلم مستند بلند به من گوش بده مارلون   Listen to Me Marlon

مارلون براندو: بازیگری تنازع بقاست فیلم مستند به من گوش بده مارلون به کارگردانی استِوان رایلی که سال گذشته در آمریکا اکران شد و نسخه دوبله و کوتاه‌شده آن از تلویزیون ما هم پخش شده، از چند نظر فیلمی جذاب و دیدنی است. مثل هر مستند پرتره‌ای داستان یک زندگی است و آن هم داستان یک زندگی پرماجرا. داستان صعود یکی از مشهورترین ستارگان سینمای عصر ما به اوج شهرت و پی‌آمدهای تراژیک آن. بعد […]

سینمای شاعرانه چیست؟

سنت کلام و ادبیات، آفرینش زبانی، آن قدر ریشه‌دار است که در هنر نسبتاً جوانی مثل سینما نیز که بر تصویر (و امروزه بر صدا نیز) استوار است، خواه نا خواه مرتب با هنر زبانی، با کلام، مقایسه می‌شود. از روایت و قصه‌گویی تصویری سخن می‌گوییم (این حقیقت دارد که بدون استفاده از کلام و به کمک تصویرها نیز می‌توان داستان تعریف کرد) و این روزها حتی از فیلم-مقاله یا مقاله سینمایی. امّا آیا با […]

یادداشتی بر شوالیه جام‌ها (ترنس مالیک)

زیبایی خیره‌کننده جهان ترنس مالیک فیلمسازی است که به کم فیلم ساختن مشهور است (یا بود، چون سال‌های اخیر کم فیلم نساخته است) و به کم مصاحبه کردن. فیلمسازی تجربی که فیلم‌های بلند با کیفیت فنی بالا با بازیگران هالیوودی می‌سازد. به خاطر خط قرمز باریک (فیلمی درباره جنگ) مشهور است و چند سال پیش درخت زندگی اش برنده نخل طلایی جشنواره کن شد. شوالیه جام‌ها آخرین فیلم اوست. فیلم تمی دینی دارد. حکایت انسانی […]

درباره فیلم انیمیشن «پشت‌ورو»

انیمیشن، اکشن و ایدئولوژی عنوان  Inside Out، فیلم انیمیشنِ مشهورِ شرکت پیکسار را به «بیرون و درون» و از این قبیل ترجمه کرده‌اند، در حالی که این عبارت یعنی پشت‌ورو، به همان معنی که پیراهنی یا جورابی را پشت‌ورو می‌پوشیم یا پشت‌ورو می‌کنیم. امّا چیزی که در این فیلم پشت‌ورو شده است، خود انسان یا دقیق‌تر ذهن یا سر آدمیزاد است. دخترکی که به خاطر تغییر محل کار پدرش خانه‌شان به شهر جدیدی منتقل می‌شود، […]

نقد فیلم: ابد و یک روز

داستانِ یک خانواده طی چند ماه ابد و یک روز به مطرح‌ترین فیلم سینمای ایران در سال‌های اخیر تبدیل شده است. بعد از نمایش در جشنواره فجر و اظهارنظرهای تقریباً به تمامی ستایش‌آمیز درباره آن و گرفتن تعداد قابل‌توجهی از جوایز این جشنواره و سپس اکران نوروزی و نمایش در سالن‌های پر از تماشاچی، شاهدی بر موفقیت همه جانبه این فیلم و کارگردان و بازیگران جوانش هستند. موفقیت فیلم بیش از هر چیز مرهون توانایی […]

یادداشتی بر فیلم مستندِ “مهرجویی: کارنامه چهل ساله”

در ساخت فیلم مستند پرتره درباره چهره‌های سرشناس فرهنگی و علمی، چند عامل هست که شکل عمومی فیلم را تا حدود زیادی مشخص می‌کند. یکم این که آیا شخصیت مورد نظر در دسترس است، آیا مایل است در فیلم حضور داشته باشد و به پرسش‌های فیلمساز پاسخ بدهد یا خیر؟ و آیا خود فیلمساز مایل است فیلمش را پیرامون مصاحبه‌ای طولانی با او شکل بدهد؟ پاسخ در این جا مثبت بوده و فیلم مانی حقیقی […]

نقد فیلم «درون لیوئین دیویس» ساخته برادران کوئن

Llewyn. لیوئین؟ دو تا اِل L در ابتدای کلمه را در انگلیسی چطوری تلفظ می‌کنند؟ نگران نباشید، فقط شما نیستید که با تلفظ این اسم نامأنوس مشکل دارید. یکی از شخصیت‌های فیلم هم وقتی اسم لوئین را از زبان خودش می‌شنود، می‌پرسد ” N حرفِ اوّلِ چیه؟” در واقع او شنیده است “لیو اِن” و لیوئین ناچار می‌شود اسمش را هجی کند و توضیح دهد که یک اسم ولزی است و بعد به مزخرفات همصحبتش […]

اژدها وارد می‌شود: یک ایمپالای قدیمی، یک طبیعت بدوی، و دیگر هیچ

… من اشیایی جلوی شما می‌گذارم که دوست دارم غریب و معمایی باشند. شما تماشایشان می‌کنید و نمی‌فهمید این‌ها چی هستند و باهاشان چه کار باید بکنید. نکته همین جاست. اگر نکته‌ای باشد، همین است. من از شما می‌خواهم به آن‌ها نگاه کنید، انگار اولین بار است چنین چیزی را می‌بینید، و از خودتان بپرسید تو را خدا این چیه؟ به چه درد می‌خوره؟ کارکردش چیه؟ برای من چه معنی می‌دهد؟ بعد طبیعتاً اولین کاری […]