شماره جدید فصلنامه فارابی به سینمای مستند اختصاص یافته است. سردبیری این شماره را امیرحسین ثنایی به عهده دارد. مشارکت من در این شماره یک مقاله نظری است درباره تعریف‌های سینمای مستند (توجه کنید، تعریف‌ها نه تعریف. یعنی تعریف‌های گوناگونی وجود دارد و یکی از آن‌ها را برتر از دیگران دانستن واقعاً دشوار است) و دیگری مطلبی درباره مواد آرشیوی در فیلم مستند. این مقاله کوششی است برای دسته‌بندی انواع مواد آرشیوی و انواع استفاده‌های […]
برچسب: تلویزیون
اضطراب دروازه‌بان هنگام ضربه پنالتی*
پائولین کیل منتقد فیلم آمریکایی گفته است که جذابیت سینما ارتباط اندکی با هنر دارد. پس این جذابیت در چیست؟ در اینکه ما می‌توانیم به یاری تصویر سینمایی به جاهایی برویم که در واقع نمی‌توانیم. دیوار چین را ببینیم. به فلان قله مرتفع در فلان کشور دوردست برویم. به لندن برویم و به استودیوهای المپیک. و از جاهایی بازی‌ها را ببینیم که به عقل جن نمی‌رسید. یک آن درست پشت تور دروازه فوتبال ایستاده باشیم، […]
همه مصائب جهان در جعبه گوشه اتاق نشیمن
تلویزیون سال‌هاست به یکی از اسباب اثاث هر خانه‌ای تبدیل شده است. جعبه کوچکی در گوشه اتاق نشیمن که رابط اهل خانه با جهان است. یکی از کارکردهای این جعبه این است که از راه آن از آنچه در دیگر نقاط جهان می‌گذرد باخبر می‌شویم. و نه تنها از راه گوش، که از راه چشم نیز. هرکجا جنگی است، انفجاری است، زلزله‌ای است، تصویرهای متحرکش بر صفحه این دستگاه به نمایش در می‌آید. می‌گویند به […]
تکه فیلم‌های موبایلی و فیلم مستند
فیلم‌هایی که توسط تلفن‌های موبایل گرفته می‌شوند روزبه‌روز اهمیت بیشتری در برنامه‌های خبری تلویزیون‌ها، شبکه‌های مشارکت ویدئو مانند یوتیوب کسب می‌کنند و حتی در بخش‌هایی از فیلم‌های مستند به عنوان سند به کار گرفته می‌شوند. ارزش اصلی این فیلم‌ها در موضوع آن‌هاست. موضوع معمولاً رویدادی است که به دلیل شرایط خطرناک و استثنایی توسط دوربین دیگری ضبط نشده است و این فیلم‌ها منابع تصویر کمیاب یا منحصربه‌فرد از آن رویداد هستند. کیفیت تصویر و صدای […]
تاملاتی درباره تصویرهای یازده سپتامبر
از این چهره چه می‌فهمید؟ این روزها به مناسبت دهمین سالگرد عملیات تروریستی یازده سپتامبر ۲۰۰۱، رسانه‌ها پر از تصویرهای این واقعه هستند. دقت در تصویرهای به جا مانده از این روز، یک مورد استثنایی را در فیلم‌های خبری نشان می‌دهد و آن این است که لحظه اصلی حادثه بر روی تصویر ضبط شده است. برخورد نخستین هواپیمای پرواز شماره ۱۱ آمریکن ایرلاینز به برج شمالی را دوربین موبایلی ثبت کرده است و برخورد هواپیمای […]
سینمای مستند: نه مستند، نه سینما، نه فیلم
این عنوان یکی از نخستین مطالبی است که برای “پیک مستند” نوشتم. یعنی تاریخ نگارش آن برمی‌گردد به اندکی کمتر از چهار سال پیش. آن را با تغییر اندکی مجدداً در اینجا می آورم، چرا که گمان می کنم به شیوه‌ای موجز تفاوت عظیم شرایطی را که ما امروز در آن فیلم می سازیم با شرایط دو- سه دهه پیش نشان می‌دهد. ر.ص. مدّت‌هاست این واقعیت ساده که ”جای اصلی نمایش فیلم مستند تلویزیون است“ به […]