مشکل انگیزه ….به خودم گفت باید دلیل آمدن دنیا به سمت حاجی را پیدا کنم. من فکر کردم او با یک طرح و توطئه می‌آید. از این طرح و توطئه شروع کردم. کسی که می‌خواهد نقشه بکشد و کسی را به دام بیاندازد. قصه از اینجا شروع شد و آنچه قصه را جلو می‌برد انگیزه دنیا بود.فرهاد توحیدی، نویسنده فیلمنامه در گفت‌وگو با فیلم‌نگار شخصاً در تمام طول فیلم و با منطق قصه اندکی کمدی […]
دسته: سینمای ایران
نقد فیلمنامه: بمانی
دو ضعف بنیادین ذر بررسی روایی فیلم بمانی دو پرسش بنیادین طرح می‌شوند که پرداختن به آنها می‌تواند نتیجی داشته باشد و به کار بررسی فیلمنامه‌ها و فیلم‌های دیگر نیز بیاید. یکی از این دو پرسش ساختار اپیزودیک و مناسبت و شرایط کاربرد آن است؛ دیگری پرداخت دراماتیک مسئله بی‌عدالتی اجتماعی. ساختار اپیزودیک نخستین پرسش در این زمینه این است که چرا این ساختار. انتظار این است که اگر چند (معمولاً سه) داستان را کنار […]
نقد خانه ای روی آب: در فقدان زن آرمانی پاک
در فقدان زن پاک آرمانی در نقد ادبی و سینمایی، نگره‌ای هست که تصویر زنان در آثار هنری را به دو تیپ باکره (مادر، خواهر، …. ) و بدکاره (فاحشه، زن خون‌آشام و اغواگر، … ) دسته‌بندی می‌کند. زن باکره مظهر نجابت، زایایی و عشق پاک و غیرجنسی است، در حالی که تیپ بدکاره نماینده کشش جسمانی و وجه مادّی زن است. تصویر کردن زنان به این دو شیوه متضاد ریشه در گرایشی در مردان […]
نقد فیلمنامه: خانه ای روی آب
نگاهی به پردازش شخصیت رضا سپیدبخت در خانه‌ای روی آب تردیدی نیست که رضا سپیدبخت شخصیت اصلی خانه‌ای روی آب است. سپیدبخت آدم بسیار بدی است. مجموعه‌ای است شرور: زنباره است، بیمارانش را می‌چاپد (هشتصد هزار تومان برای یک عمل جراحی)، بی‌وفاست (معشوقه‌هایش را رها می‌کند)، از تعهد متنفر است، با وجود اینکه خانه بزرگ قصرمانندی دارد پدرش را در خانه سالمندان گذاشته است، برای پسرش پدری نکرده است (سال‌ها به دیدن پسرش در خارج […]
نقد فیلمنامه: آوازهای سرزمین مادری ام
از این سفر چیزی عاید ما نمی‌شود میرزا و پسرانش برات و عوده هر سه نوازنده و خواننده و در کردستان مشهورند. میرزا خبرهایی از هناره زن سابقش شنیده که گویا سر مرز در اردوگاه‌ها آواز می‌خواند و ظاهراً نامه‌ای هم به او نوشته است. برای گرفتن نامه و پیدا کردن هناره او و پسرانش عازم سفر می‌شوند و در مسیر با زندگی مصیبت‌بار مردم کرد و همین طور اعتقادات سنتی آنها آشنا می‌شوند. در […]
نقد فیلمنامه: زندان زنان
شاید سپیدهروایت زندان زنان از سه بخش تقریباً مساوی تشکیل یافته است. بین بخش‌های اوّل و دوّم هفت سال و بین بخش‌های دوّم و سوّم ده سال فاصله زمانی هست. مکان در این سه بخش ثابت است: زندان زنان متشکل از بند، حیاط، دفتر، اتاق رئیس زندان. آدم‌هایی که در هرسه بخش حضور دارند و روایت در حقیقت دگرگونی‌ها و مناسبات آنها (و از خلال این دگرگونی‌های، تحولات جامعه را در مقیاس گسترده‌تر) دنبال می‌کند […]
نقد فیلمنامه: کاغذ بی خط
مناسبات علت‌ومعلولی ظریف، تشتت تماتیک “زنجیره‌ای از رویدادهای علّی [علت‌ومعلولی] واقع در زمان و فضا [مکان]”.دیوید بردوِل، هنر سینما، ص۷۳ دیوید بردوِل روایت را این گونه تعریف کرده است. در تعریف‌های دیگر روایت هم همه جا به “رویداد” به عنوان عنصر اصلی اشاره شده است. دشواری تحلیل روایت کاغذ بی‌خط این است که در آن انگار چیزی روی نمی‌دهد. امّا این اشکال از آنجا ناشی می‌شود که ما مفهوم “رویداد” را به اتفاقات برجسته و […]