این که فارسی زبان دوم من بوده، روی زبان نوشتاری‌ام چه تاثیری داشته است؟ تازگی‌ها این پرسش برایم جدّی‌تر شده که کی فارسی یاد گرفته‌ام و این که زبان ارمنی که پیش از آموختن زبان فارسی تنها زبانی بوده که با آن با اطرافم مراوده داشته‌ام، چه تاثیری روی توانایی‌های زبانی کنونی‌ام، مشخص‌تر زبان فارسی نوشتاری امروزم، داشته است. مسلماً از سن بسیار پایین در معرض زبان فارسی‌ای که از رادیو پخش می‌شده بوده‌ام. پدر […]
دسته: ارامنه
توی سر، نه موی سر
در خیابان سی تیر امروز و قوام سلطنه سابق، کمی که از خیابان جمهوری یا نادری سابق بالاتر بروی، در سمت راست خیابان، چسبیده به کلیسای مریم مقدس ارامنه، ساختمان سه طبقه‌ای هست که زمانی دبیرستان بود، مدرسه‌ای که می‌رفتیم: دبیرستان «کوشش» یا آن طور که اسم کاملش بود «کوشش داوتیان». در واقع اسم اصلی مدرسه به نام یکی از بنیانگذارانش «داوتیان» بود، امّا گویا وزارت فرهنگ گفته بود مدرسه باید اسم فارسی داشته باشد […]
آیا «چندفرهنگ‌گرایی» برای توصیف جامعه ارامنه ایران مناسب است؟
جوامع چندفرهنگی جوامعی هستند که گروه‌های انسانی گوناگون با فرهنگ‌های متمایز در آن در کنار هم زندگی می‌کنند. و این البته در دنیای امروز وضعیتی استثنائی نیست. جوامع چند فرهنگی از دیرباز وجود داشته‌اند، از یونان باستان گرفته تا امپراتوری‌های جهان باستان تا امپراتوری‌های دوران نسبتاً جدیدتر مانند امپراتوری اتریش ـ مجارستان و امپراتوری عثمانی. امّا لفظ چندفرهنگ‌گرایی multiculturalism که در چند دهه اخیر ابتدا در علوم اجتماعی و سیاسی باب شد و هر روز […]
جاثلیق آرام اوّل و کلیسای ارمنی حوزه سیلیسی
روز ۱۸ اردیبهشت عالیجناب جاثلیق آرام اوّل رهبر کلیسای ارمنی (حوزه سیلیسی) برای دیداری سه‌هفته‌ای وارد ایران شدند. در پارچه‌نوشته‌ای که بر سر در کلیسای سرکیس مقدس (واقع بلوار کریم خان زند) به ایشان به عنوان “پیشوای دینی ارامنه جهان” خیر مقدم گفته شده بود، لقبی که در برخی از مطبوعات ارمنی‌زبان ایران مورد انتقاد قرار گرفت. منتقدان این لقب را منحصر به جاثلیق حوزه اجمیادزین می‌دانند. درک این تفاوت‌ها و این که اصولاً حوزه […]
آلبرت کوچاریان چه می‌گفت و چه کرد
از مرگ آلبرت کوچاریان نماینده مجمع ارامنه تهران یک سال گذشت یک سال پیش آلبرت کوچاریان چشم از جهان فرو بست. امسال در مراسم سال او حاضر و با شنیدن نطق های کلیشه ای سخنرانان که درباره هر کس می شد ایراد کرد، پی بردم که ارزش و معنای واقعی کار او فراموش خواهد شد. امّا آلبرت کوچاریان نگاه ویژه ای به مسائل جامعه ارامنه داشت که در خدّ خودش بدیع بود و نیازمند بررسی […]
نگاهی به کتاب “چراغ‌ها را من روشن می‌کنم” نوشته شهلا زرلکی از منظر مضمون‌های ارمنی
خانم نوراللهی و شطیط غیب می‌شوند بیش از یک دهه پیش از این، خواندن رمان‌های یک روز مانده به عید پاک و مدّتی بعد چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم برایم حادثه هیجان‌انگیزی بود. کسی پیدا شده بود، که همان حرف‌های تو را درباره جایگاه ارامنه در جامعه بزرگ ایرانی و نگرش آن‌ها به خود می‌زد، و مهم این که به فارسی این حرف‌ها را می‌زد. این حرف‌ها چه بودند؟ شاید بتوان مجموعه موضوعات مربوط به […]
درباره فیلم خاکسپاری اسقف ملیک‌تانگیان (۱۳۲۷)
فیلم مستندی از دوران طلایی جامعه ارامنه تبریز و خیابان های شهر اخیراً انتشارات نائیری کتابی منتشر کرده است به نام “حوزه ارامنه آرداز و آذربایجان” به قلم مرحوم سرهنگ امیل هاکوپیان. سرهنگ هاکوپیان از فعالان اجتماعی و سیاسی ارامنه آذربایجان و دوره‌ای طولانی از نزدیک شاهد رویدادهای جامعه ارامنه آذربایجان تبریز بوده و در آن‌ها مشارکت کرده است. از آن جا که بخش قابل‌توجهی از کتاب به قیادت دینی اسقف ملیک‌تانگیان می‌پردازد که دوره […]
نگاهی به مستند “در فاصله دو کوچ” / نیوشا صدر
…و چه بسا خود راهش را گم می‌کنم نیوشا صدر موقعیت ارامنه ی ایرانی، موقعیتی منحصر به فرد و متفاوت با سایر اقلیتهای قومی و مذهبی است. هویت اقلیت را از منظر کاستلز (۱۳۸۲) تا حدودی میتوان هویت مقاومت دانست. هویت مقاومت به وسیله کنشگرانی ایجاد میشود که دارای مشخصه هایی متفاوت با اصول مورد حمایت نهادهای اصلی جامعه هستند و در نتیجه برای تلاش در جهت احقاق حقوق خود، ناگزیر هویتشان به سمت و […]