اینجا تهران است؟ این یادداشت نقد فیلم پسر آدم، دختر حوا نیست. بلکه پرسش مشخصی است درباره فصل تظاهرات خیابانی فیلم. بر کسی پوشیده نیست که دادن مجوز برای تظاهرات خیابانی و گردهمایی یکی از مسائل حساس عرصه سیاست در بیش از یک سال گذشته بوده است. وقتی در فیلم یکی از خانم‌ها صحبت از این می‌کند که نباید قدرت مطبوعات را دست کم گرفت (باز هم یکی از مسائل حساس جامعه، بخصوص در یک […]
مقایسه عکس‌ها انقلاب و عکس‌های جنگ بهمن جلالی
وقتی یک قاب می‌تواند بر همه واقعیت دلالت کند چه چیز یک عکس گزارشی یا خبری صرف را تبدیل به یک عکس شناسنامه‌دار می‌کند که مهر عکاس را به عنوان مولف بر خود دارد و نیروی تاثیرگذاری و معنایش را تنها از موضوع جلوی دوربین نمی‌گیرد بلکه از انتخاب قاب و سبک بصری عکس نیز (و بیشتر از این آخری) کسب می‌کند. این پرسشی است که وقتی عکس‌های بهمن جلالی را تماشا می‌کنیم، بخصوص وقتی […]
پرده‌های کوچک، متوسط و بزرگ
بحث‌هایی در تکنولوژی نو و سینما تکنولوژی دیجیتال و قدرتمند شدن و گسترش کامپیوترها آنچنان تاثیر گسترده‌ای در حوزه سینما و تصویر متحرک داشته که هنوز همه ابعادش بر ما روشن نیست. آنچه در میان ما به عنوان سینمای دیجیتال مورد بحث قرار می‌گیرد تنها یکی از وجوه گوناگون این تاثیرات است، همانا اثری که ارزان شدن و در دسترس همگان قرار گرفتن دوربین و امکانات تدوین و آسان شدن استفاده از این وسائل در […]
شیرین کیارستمی: فیلمی نخبه‌گرا درباره سینمای عامه‌پسند
شیرین کیارستمی یک فیلم تجربی درجه یک است و شیرینی که زنانِ فیلم کیارستمی در این فیلم تماشا می‌کنند، یک فیلم عامه‌پسند تمام‌عیار: فیلمی نخبه درباره فیلمی عامیانه، فیلمی ظریف با لایه‌های پنهان و پیام‌های قابل تاویل درباره فیلمی گل‌درشت که پیام‌های احساسات‌اش را آشکار اعلام می‌کند. شیرینی که تنها صدایش را می‌شنویم ۱۸۰ درجه با سینمای مطلوب کیارستمی فرق دارد. فیلم‌های کیارستمی از موسیقی متن، بازی‌های اغراق‌آمیز تئاتری، دیالوگ‌های مطنطن، موقعیت‌های مرگ و زندگی […]
سه مشکل مستندسازی برای تلویزیون
نیاز شبکه مستند به ۵۸۴ ساعت تولید داخلی در سال دیروز در مرکز پژوهش‌های سیما جلسه‌ای بود به مناسبت انتشار کتاب جدید همایون امامی به نام جستاری در گونه‌شناسی سینمای مستند ایران. در این جلسه بحثِ اهمیتی شد که قرار است تلویزیون به مستند و مستندسازی بدهد و به همین سبب شبکه مستند را راه‌اندازی کرده که فعلاً به صورت آزمایشی کار می‌کند و بزودی به طور رسمی کارش را شروع خواهد کرد. به گفته […]
مهمان ناخوانده / نگاهی به فیلم هفت دقیقه تا پائیز
این نقد در شماره مرداد ماه مجله سینمایی ۲۴ به چاپ رسیده است. طبقه متوسط ایران، به طور خاص طبقه متوسط شهری جدید و به طور خاص‌تر طبقه متوسط جدید تهران، نقش مهمی در تحولات اجتماعی و هویت جامعه ما دارد و با نوعی نزدیک‌بینی خود و دنیای خود را تمام دنیا می‌داند. در سال‌های اخیر تعدادی از فیلمسازان ما که همه به همین طبقه تعلق دارند، زندگی آن را زیر ذره‌بین گذاشته‌اند و به مشاهده […]
“درباره الی” درباره چیست؟
اگر سپیده حقیقت را به نامزد الی می‌گفت، به او می‌گفت که الی به اصرار او به سفر آمده بوده و جمع از این کار خبر نداشته، یعنی همان کاری که خودش دوست داشت بکند، چه می‌شد؟ واقعاً چه موقعیت دشواری یا عجیب‌غریبی برای جمع پیش می‌آمد؟ آیا آنها جرمی مرتکب شده بودند و می‌شد علیه آنها شکایت کرد؟ اصلاً چطور می‌شد ثابت کرد آنها از نامزد داشتن الی خبر داشته‌اند یا نه؟ آیا با […]
گرفتار گفتمان‌های رایج نشویم
با نگاهی به فیلم مستند جای خالی خانم یا آقای ب گفتمان‌ها مجموعه‌ای از حکم‌ها و استدلال‌های به هم پیوسته هستند درباره موضوعی خاص که آشکارا یا تلویحاً مدعی‌اند حقیقت را درباره آن موضوع می‌دانند. چیزی مانند ایدئولوژی امّا محدودتر و پرشمارتر. تعدادی از گفتمان‌های رایج این روزها این‌ها هستند: فمینیزم، حقوق بشر، محیط زیست، تقابل سنت و مدرنیزم، پوپولیسم. گفتمان‌ها ساده‌اند و در سادگی خود شکل زنده، ملموس، پیچیده و چند لایه واقعیت را […]