ترجمه به مثابه خیانت

در مدارس ارامنه ایران، بر خلاف تصور عموم، همان کتاب‌های درسی فارسی زبان تدریس می‌شود و بیشتر معلم‌ها هم ارمنی نیستند و زبان ارمنی نمی‌دانند. سرکلاس بچه‌ها از ارمنی ندانستن معلم‌ها استفاده می‌کردند و به زبان ارمنی حرف خنده‌داری می‌پراندند یا به تقلب جواب پرسشی را که معلم از دانش‌آموزی پرسیده بود، به زبان ارمنی به او می‌رساندند. یک بار سر کلاس فیزیک یکی از بچه‌ها داشت آزمایشی را شرح می‌داد که با پر کردن […]

جشنواره زردآلوی طلایی ایروان: تب سینما در ارمنستان

جشنواره‌ای در همسایگیفردا هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ایروان (زردآلوی طلایی) با نمایش فیلم کپی برابر اصل محصول ایتالیا و فرانسه ساخته عباس کیارستمی فیلمساز پرآوازه ایرانی، کار خود را آغاز می‌کند. امسال از ایران فیلم جدایی نادر از سیمین کار اصغر فرهادی در بخش مسابقه حضور دارد. زردآلوی طلایی واقعاً با تبرک سبدهای پر از زردآلو توسط روحانیون شروع می‌شود و در پایان معمولاً با رقص سنتی ارمنی به کار خود پایان می‌دهد. در […]

پس از تماشای عکس‌های ارنست هولتسر

کیفیتی که به هنگام نگاه کردن به عکس‌های باقی‌مانده از دوران قاجار بیش از همه بیننده را به خود جلب می‌کند، همان کیفیتی است که به طور عام موقع تماشای عکس‌های قدیمی به آدم دست می‌دهد. یک جور حسِّ دلتنگ‌کننده رویارویی با آدم‌ها، مکان‌ها و اشیایی که دیگر نیستند. مکان‌ها و اشیاء، به این سبب که بقایای آنها امروز هم ممکن است باشد و در خانه‌ها یا موزه‌ها نگاهداری شود، در این میان از اهمیت […]

راه هراند دینک، در چهارمین سالگرد ترور او

۲۹ دی ماه، چهارمین سالگرد ترور یکی از شجاع‌ترین روزنامه‌نگاران عصر ما بود: هراند دینکِ ارمنی، سردبیر نشریه آگوسِ ترکیه. نظام قضایی ترکیه در این چهار سال نتوانسته است قاتل او و آمرین این جنایت را محاکمه کند، در عوض فرزندان و وکلای او برای پیگیری مسئله تحت فشار قرار گرفته و به زندان محکوم شده‌اند. امّا هراند دینک که بود و درباره مسائل ارامنه و مسئله قتل عام آن‌ها در دولت عثمانی در اوائل […]

دوست ارمنی دارید؟ کریسمس را به او تبریک نگویید!

اگر دوست ارمنی دارید، یادتان باشد، روز ۲۵ دسامبر، یعنی روزی که همه رادیوها و تلویزیون‌ها و روزنامه‌ها از کریسمس می‌گویند و می‌نویسند و عید میلاد حضرت مسیح را به هموطنان مسیحی تبریک می‌گویند، به او زنگ نزنید و کریسمس را به او تبریک نگویید؛ چون روز ۲۵ دسامبر در خانه ارمنی‌ها هیچ خبری از عید نیست. کریسمسِ ارمنی‌ها روز ۶ ژانویه است که احتمالاً هیچ‌کس به خانه‌شان زنگ نمی‌زند و آن را تبریک نمی‌گوید! […]

چرا ارامنه ایران فیلم ارمنی نساختند؟

نام‌های ارمنی در تاریخ سینمای ایران بسیار است. سینمای را اوگانیانس به ایران آورد که از ارامنه روسیه بود. در یک دوره ساموئل خاچیکیان، روبیک منصوری، ویگن، آرمان، ایرن، … اینها مشهورترین نمونه‌ها هستند. این حضور آن اندازه است که چند سال پیش، در تابستان سال ۱۳۸۳، موزه سینمای ایران هفته «ارامنه و سینماى ایران» را برگزار کرد که با نمایش تکه هایى از فیلم هاى فیلمسازان ارمنى سینماى ایران در هفت شب متوالى همراه […]

زندگی کومیتاس، آهنگ ساز ارمنی: دست‌چینی از مصیبت‌ها

اگر یک نام نماد موسیقی ارمنی باشد، آن نام بی‌تردید کومیتاس است. زندگی کومیتاس از تراژیک‌ترین سرگذشت‌های انسانی است. او در عمری نه چندان طولانی، محرومیت از پدر و مادر، بی‌خانمانی و زندگی در یتیم‌خانه را تجربه کرد. در کودکی به کلیسا پیوست و تا پایان دوران فعالیت هنری‌اش در آن جا ماند، در حالی که چارچوب آن را برای خلاقیت هنری خود تنگ می‌یافت. در سال ۱۹۱۵ در اوج شهرت و خلاقیت هنری توسط […]

نُه سوء تفاهم‌ درباره سینمای پاراجانف

سوء تفاهم اول: پاراجانف هنرمندی است ملّی پاراجانف که در نگاه اوّل هنرمندی است به شدّت ملّی، در حقیقت هنرمندی است شیفته زیبایی هنر مردمی فارغ از اینکه این هنر به چه قومی و ملّتی تعلق دارد. در چهار فیلم بلند مهم او چهار زبان از زبان‌های ملّت‌هایی را که در چارچوب شوروی زندگی می‌کردند می‌شنویم: زبان مردمان کارپات کوهستان‌های اوکراین، ارمنی، گرجی و ترکی. پس او هنرمندی است که مانند سایات نووا (شاعر سده […]